Dergi 130

452

Güney Çin Denizi Tahkiminde Hakemlik Mahkemesi’nin İnsanlığın Ortak Mirası ...

Soğuk Savaş’tan zaferle çıkan kapitalist bloğun gelişmiş sanayici dev-

letlerini de BMDHS’ye taraf yaparak, deniz hukukuna ilişkin ortak bir

düzen yaratma ihtiyacının ürünüdür.

Anlaşma’nın 2/1. maddesine

göre Anlaşma ile BMDHS’nin XI. kısmı, tek bir belge olarak yorum-

lanacak ve uygulanacak ve fakat çatışma durumunda, Anlaşma hü-

kümleri esas alınacaktır. Demek ki 1994 Anlaşması düzenlemelerine,

BMDHS’nin XI. kısmına nazaran üstünlük verilmiştir.

Peki, bu anlaşmanın getirdiği değişiklikler nelerdir? Aslında

ABD’nin BMDHS’nin XI. kısmına yönelik itirazları, esas itibariyle, di-

ğer sanayici devletlerin de itirazlar noktalarını oluşturur. Dolayısıyla

Oxman’ın, ABD’nin bu itirazları ile 1994 Anlaşması’nın getirdiği dü-

zenlemeleri karşılaştırması, XI. kısım ile 1994 Anlaşması arasındaki

farkları göstermekte ve meseleyi açıkça ortaya koymaktadır. Buna

göre şu konulardaki ABD itirazları, 1994 Anlaşması ile giderilmiştir:

Karar mekanizması, üretim sınırı ve kotaları, zorunlu teknoloji trans-

feri gibi yükümlülüklerin kaldırılması, maden şirketlerinin sisteme

girişlerinin kolaylaştırılması, İşletme ile maden şirketlerinin aynı yü-

kümlülüklere tabi kılınması ve böylece İşletme’nin rekabet avantajla-

rının ortadan kaldırılması, maden şirketlerine getirilen finansal yü-

kümlülüklerin kaldırılması, gözden geçirme konferansında sanayici

devletlerin, tabii ki bu arada ABD’ni rızası olmadan XI. kısım ile ilgili

değişiklikler yapılamaması, Genel Kurul’a verilen politika belirleme

yetkisinin, Konsey ile paylaşılması.

Tüm bunlar, XI. Kısım düzen-

lemelerinin büyük oranda sanayici devletler lehine, piyasa koşuları

çerçevesinde değiştirildiğini göstermektedir. Bununla beraber, ABD,

BMDHS’yi imzalamayıp onaylamadığı gibi 29 Temmuz 1996’da imza-

ladığı 1994 Anlaşması’nı da halen onaylamamıştır.

s. 64–65.

Nitekim Brown, 1994 Anlaşmasını, evrenselliğe dönüş olarak değerlendirmiştir.

Bkz: E.D. Brown, “The 1994 Agreement on the Implementation of Part XI of the

UN Convention on the Law of the Sea: breakthrough to universality”, Marine Po-

licy, Vol: 19, No:1, s. 5 ve 17–20.

Bkz: Bernard H. Oxman, “Law of the Sea Forum: The 1994 Agreement on Imple-

mentationof the Seabed Provisions of the Convention on the Law of the Sea–The

1994 Agreement and the Convention”,

American Journal of International Law

, Vol:

88, 1994, s. 689–696. 1994 Anlaşması’nın getirdiği düzenlemeler için ayrıca bkz:

Brown, s. 9–18.

Bkz:

(23.11.2016).