131

Ölüm Cezası Geri Gelmeli Mi?

amaçlar yanında, özellikle suç işleyeni bazı yoksunluklara tabi kılmak

ve toplumun işlenen fiili onamama tutumunu belirtmek üzere ilke

olarak bir yargı kararı ve suçlunun sorumluluk derecesi ile orantılı

biçimde uygulanan korkutucu, caydırma bir müeyyidedir.

Felsefecilerden Bentham’ da, cezanın kendisinin kötü bir şey oldu-

ğunu ve ancak daha büyük bir kötülüğü yok etmek için kullanılabile-

ceğini belirtmektedir.

Verilen tanımların çoğunda, cezanın acı, ızdırap verici, bir şey ol-

duğu üzerinde durulmaktadır.

Gerçekten “acı” ceza kavramının esasını oluşturur. Suçlunun,

hukuki menfaatlerini tehdit etmiş olmasından dolayı ceza yalnız hu-

kuki bakımdan değil, psikolojik bakımdan da bir acıdır.

Ceza hukuku kuralları, toplumsal ve siyasal yapının muhafazası-

na yönelik olup, toplumsal ve siyasal yapıya göre biçimlenir. Siyasal ve

toplumsal yapı değişimlerine paralel olarak, ceza normlarının da de-

ğişmesi zorunluluk olarak ortaya çıkar. Suç, belirlenmiş yasaklara ay-

kırı hareketlerde bulunmak, belirli yasaklara uymamaktır. Bu emir ve

yasaklar, gerek devletin doğrudan siyasal, idari veya adli öz yapısını

korumak amacına yönelik olabilir. Ayrıca toplumsal düzeni sağlama

amacı da güder. Gerçek olan bir şey varsa o da belirli siyasal koşul ve

nedenlerin ceza kanunu yapısını etkilediğidir.

Devletin yetkili organları tarafından konulmuş olan ve insan dav-

ranışlarını düzenlemeye yönelik olan kural ve yasakların ceza hukuku

kuralı olabilmesi için cebir ile müeyyidelendirilmiş olmaları gerekir.

Kişi bu yasaklara uymadığı takdirde ceza yaptırımı ile karşılaşmış ola-

caktır. Ceza, devletin bireye karşı uyguladığı en etkili ve kesin zorla-

ma aracıdır. Önce ceza yoluyla korunan emir ve yasaklar konulmakta,

daha sonra bu emir ve yasağı ihlal edenler mahkûm edilip cezalarının

infazı yoluyla kişi hürriyetine etkili ve derin bir müdahale gerçekleş-

tirilmiş olmaktadır.

Sulhi Dönmezer - Sahir Erman, Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku, Genel Kısım, C.

II,10. Bası, İstanbul 1994, s.544.; Ayrıca Bk. Sulhi Dönmezler “Suçla Mücadele”,

Türk Hukuk Enstitüsü Dergisi

, Yıl:2, Sayı:16, Şubat 1997, s.3 vd.

Jeremy Bentham, The Principles of Morals and Legislation, Newyork 1948, s.170.