Previous Page  16 / 405 Next Page
Information
Show Menu
Previous Page 16 / 405 Next Page
Page Background

15

TBB Dergisi 2017 (131)

İlhan AKBULUT

2.2. Cezanın Amaçları

Ceza Hukuku, sadece Ceza Kanunu’nda değil, aynı zamanda di-

ğer genel ve özel kanunlarda yer alan cezai hükümlerin tümünden

meydana gelir. Her bir kanun hükmüne “ Ceza Normu” denir. Ceza

Normu “emredici özelliğe “ sahiptir. Ceza Normu, devlet tarafından

konulan bir davranış kuralı olarak uyulması zorunlu bir normdur.

6

Ceza Normları, genelde iki unsurdan oluşmaktadır. Bunlar, ku-

ral ve müeyyidedir. Kural, belirli bir davranışta bulunma emridir.

Yani belirli bir hareketi yapma veya yapmama emridir. Müeyyide ise,

hukuk kuralının ihlaline tepki olarak gösterilen, hukuk düzeni tara-

fından öngörülen ve devlet tarafından uygulanan bir zorlamadır.

7

Bu

zorlama kişinin hayatına, hürriyetine, mal varlığına yönelik olabilir.

Bu zorlamalara fert uyup uymamakta serbest değildir. Fert bunlara

uymak zorundadır. Zira hem ceza kanununun ihlali hem de kamunun

belirlediği yasaklar ihlal edilmiş olur.

Suçlulara verilecek cezanın da adil ve haklı olması gereklidir. Ce-

zalar sisteminin ana amacı olanak ölçüsünde çok kişinin Ceza Hukuku

kurallarına uymalarını sağlamak, dolayısıyla suçluluğu azaltmaktır.

Cezaların önleyici etkisi, şahısların bulunduğu sosyal sınıf, yaş, yaşa-

yış tecrübeleri, zekâ, eğitim ve diğer etmenlere bağlı olarak değişir.

8

Bir üstyapı kurumu olarak hukuk açısından ceza bir amaca yöne-

lik olmalıdır. Amaçlar yönünden ceza konusunda öne sürülmüş çeşitli

görüşler gözden geçirildiğinde; cezanın kefaret, genel önleme, ıslah

yöntemi olduğunun savunulmakta olduğunu görebiliriz. Bu anlamda,

bir cezanın meşruluğu, uygulandığı devrin ahlak ve insanlık ölçüleri-

nin dışında olamaz. Kanunlar insanlarda aklın ve vicdanın etkinliğini

sağlamak zorundadır.

Ceza hukuku kaidelerinin ahlak kaideleri ile benzerlik gösterdiği

bilinmektedir. Ancak ahlak kaidelerinin çok fazla olması bu benzer-

liğin dışında kalmaktadır. Her şeyden evvel ahlak kaideleri o kadar

fazladır ki, bir kere bütün bunları suç olarak kanunlara koymak başlı

6

Zeki Hafızoğulları, Ceza Normu, 2. Baskı, Ankara 1996, s.322.; Ayrıca Bk. Faruk

Erem, Türk Ceza Hukuku, C. I, İstanbul 1966, s.202.

7

Nevzat Toroslu, Ceza Hukuku, Ankara 1991, s.11.

8

P.W. Tappan, Crime Justice and Correction, London 1960, p.248’ den zikreden

Mustafa Tören Yücel, Kriminoloji Suç ve Ceza, Ankara 1986, s.190.