131

Ölüm Cezası Geri Gelmeli Mi?

kişisel başvuru hakkını 28 Ocak 1987 tarihinde; İnsan Hakları Divanı’

nın zorunlu yargı yetkisini ise 22 Ocak 1990 tarihinde tanımıştır. Bu

tanımın sonucu olarak, Türkiye’ nin yetki alanı içinde bulunan kişile-

rin İnsan Hakları İhlali iddiası ile Türkiye’ yi Avrupa İnsan Hakları

Komisyonu’na şikâyet edebilme yolu açılmıştır.

Türk Ceza Hukuku sisteminde “Ölüm Cezası” ağır nitelik taşıyan

bazı suçlara uygulanan bir ceza olarak kabul görmüştür. Ölüm Cezası’

nın gerekliliği üzerinde hayli görüş ileri sürülmüştür: İngiliz filozofu

Bentham “Cezalar ve Mükâfatlar– Theorie des peines et des recom-

pences” adlı eserinde, “ceza verme hakkının toplum yararı” na dayan-

dığını ileri sürmüştür. Alman filozofu ünlü Kant 1797 yılında yayımla-

dığı “ Hukuk Öğretisinin Metafizik Esasları- Elements metaphisiques

de la doctrine du Droit” adlı eserinde, “ Ceza, işlenen suç ile bozulan

manevi dengeyi sağlar” demiştir. Yine, İtalyan hukukçusu Garafalo

ise “Suçlu toplummuhitine intibak edememiş ve bu sebeple de toplum

için tehlike yaratmış kimseler olup böyle suçluların toplum muhitin-

den uzaklaştırılması zarureti sebebiyle ölüm cezasının uygulanması

gerekir” demiştir.

Ülkemizde ölüm cezasını savunanlar şu görüşleri ileri sürmüş-

lerdi: Devlet, her türlü zararlı hareketlere ve tehlikelere karşı kendini

korumak zaruretindedir. Tehlikeli suçluların zararsız hale getirilmesi

Devlet için bir zaruret ve hatta bir toplum savunmasıdır. Ağır ve teh-

likeli suçluların bu sebeplerle, ölüm cezası ile cezalandırılması kaçınıl-

maz olmuştur. Cezanın gayesi yalnız uslandırma değildir. Korunma

ve başkalarını korkutma da vardır. Bu gayelerin elde edilmesinde en

tesirli cezalardan biri ölüm cezasıdır.

Doktrindeki görüşler böyle ol-

makla beraber, Anayasa Mahkemesi 1962 yılından beri birçok kararın-

da AİHS’ne atıfta bulunmuştur. Bazı kararlarında da Sözleşme kural-

larını referans norm olarak kullanmıştır. Sözleşme kuralları, Anayasa

Mahkemesi’nin Anayasa’ya uygunluk denetiminde esas aldığı norm-

lar bloku içinde yer almıştır.

Abdullah Pulat Gözübüyük, “Ölüm Cezası Üzerine”,

Adalet Dergisi

, Yıl:73, Ma-

yıs-Haziran, Sayı:3, Ankara 1982.; Ayrıca Bk. O. Kadri Keskin “İdam Cezası ve

Takdiri Tahfif”,

Adalet Dergisi,

Yıl:73, Mart-Nisan , Sayı:2, Ankara 1982.

Yılmaz Aliefendioğlu, “Anayasa Mahkemesi’ nin İnsan Hakları Konusundaki Ge-

nel Tavrı”,

Mülkiyeliler Birliği Dergisi,

Mayıs 1993, C. XVII, Sayı: 155, s.24.