134

TBB Dergisi 2018 (134)

Özde DEREBOYLULAR

gereği doğan bu çatışmayı ölçülü, hukukun temel ilkelerine ve özellik-

le anayasa kurallarına uygun bir şekilde dengeye oturtulmasıdır. İcra

hukukunun özü gereği doğan bu çatışmayı dengelemek kolay olmasa

da bunun başarılamaması halinde hukuk devleti ilkesinin zedelenme-

si ve toplumsal barışın bozulması riski oluşacaktır.

Başka hukuk sistemlerinde konu ile ilgili çeşitli çalışmalar ortaya

konmuşsa da Kuzey Kıbrıs’ta temel haklar ve icra hukuku arasındaki

ilişkiyi irdeleyen bir çalışma henüz yapılmamıştır. Kuzey Kıbrıs huku-

kunda bu konunun yeterince önemsenmediğini söylemek yanıltıcı ol-

mayacaktır. Bu sebeple, çalışmanın var olan sınırlı kaynaklar, mevzuat

ile mahkeme kararlarından faydalanarak şekilleneceğini belirtmekte

fayda vardır.

Temel hak ve özgürlüklerin icra hukuku alanındaki bağ-

lantısını ortaya koyduktan sonra, özellikle hukukun üstünlüğü ilkesi

ve hak arama özgürlüğünün icra hukukundaki önemi üzerinde duru-

lacak, mevzuattan kaynaklanan sorunlara çözüm önerileri üretilmeye

çalışılacak ve bu ilkelere aykırı olan uygulamaların düzeltilmesine bir

nebze de olsa katkı koymaya çalışılacaktır.

I. KUZEY KIBRIS İCRA HUKUKU SİSTEMİNE GENEL BAKIŞ

Kıbrıs adası oldukça uzun bir süre İngiliz sömürgesinde kalmış-

tır (1878-1960). 1960 yılında kurulan iki toplumlu Kıbrıs Cumhuriye-

ti, Aralık 1963’te başlayan çatışmalar neticesinde Kıbrıslı Türklerin

anayasada öngörülen haklarından mahrum bırakılmasına ve Cum-

huriyet yönetiminden dışlanmasına neden olmuştur. Bu gelişmelere

müteakiben iki toplumlu düzen terk edilmiş ve yerine iki ayrı yöne-

tim gelmiştir.

Kıbrıslı Türkler bu dönemden sonra, önce Geçici Türk

Yönetimi’ni, sonra Kıbrıs Türk Yönetimi’ni, ardından Otonom Kıbrıs

Türk Yönetimi’ni sonrasında ise Kıbrıs Türk Federe Devleti’ni kur-

muştur. Neticesinde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti 15 Kasım 1983’te

kurulmuştur. KKTC’nin ilanından sonra hazırlanan ve 5 Mayıs 1985

tarihinde halk oylamasına sunulup kabul edilen Anayasa, resmi ga-

zetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Buna karşılık bugün, halen

Bu çalışmada atıf yapılan KKTC Mahkemeleri kararları doğrudan KKTC Mahke-

melerinin web sitesinden alınmıştır. Bkz.

yenikararsonuc.aspx?nerde=am&yile=2017 (ET. 9. 12. 2017).

Zaim M. Necatigil, KKTC Cumhuriyeti’nde Anayasa ve Yönetim Hukuku, Lefko-

şa 2015, s. 2.