134

TBB Dergisi 2018 (134)

Özde DEREBOYLULAR

lı, demokratik bir hukuk devletinin, hem de anayasanın üstünlüğü ve

bağlayıcılığı ilkesinin bir gerekliliği olarak ortaya çıkmaktadır.

B. Anayasanın Üstünlüğü ve Bağlayıcılığı Bakımından

Temel hak ve özgürlükler, hem anayasa hem de uluslararası bel-

geler tarafından güvence altına alınmaktadır. İnsan haklarına saygılı,

hukuk devleti anlayışının bir yansıması ve anayasanın üstünlüğü ve

bağlayıcılığının sonucu olarak icra hukukunda temel hakların gözetil-

mesi ve korunması zorunludur.

KKTC Anayasası’nda anayasanın bağlayıcılığını düzenleyen açık

hükme göre: “

Anayasa kuralları yasama, yürütme ve yargı organlarını,

Devlet yönetimi makamlarını ve kişileri ba

ğlayan temel hukuk kuralları-

dır” (KKTC AY m. 7/2). Anayasanın bağlayıcılığı ilkesi, aynı zamanda

kamu gücünü kullananlara da yükümlülük getirmektedir. Yargı ba-

kımından anayasanın bağlayıcılığı, 136. maddenin 1. fıkrasında dü-

zenlenmiştir. Bu hükme göre: “

Yargıçlar, görevlerinde bağımsızdırlar,

Anayasaya, yasaya ve hukuka uygun olarak vicdani kanaatlerine göre hüküm

verirler

”. Bu maddeden üç sonuç çıkarılması mümkündür: Birincisi,

yargıçlar, başta tüm kanunlar olmak üzere, tüm hukuk kurallarını uy-

gularken ve yorumlarken Anayasayı gözetmelidir. İkincisi, uygula-

nabilir açık bir kanun hükmünün olmadığı durumlarda, Anayasada

konu hakkında düzenleme olması durumunda, Anayasa doğrudan

uygulanabilir. Üçüncüsü, kanun hükmü ve Anayasa hükmü arasında

bir çelişki olması durumunda, mevcut kanun hükmü göz ardı edilerek

Anayasa hükmü uygulanmalıdır. Bu açıklamaların tümü icra hukuku

açısından geçerlidir.

Anayasanın bağlayıcılığı ilkesini tamamlayan ise Anayasanın üs-

tünlüğü ilkesidir. Anayasanın üstünlüğü ise Anayasa’nın 7. maddesi-

nin 1. fıkrasında “

Yasalar Anayasaya aykırı olamaz

” denilmek suretiyle

düzenlenmektedir. Anayasanın üstünlüğü ve bağlayıcılığı, anayasa

tanımının en önemli unsurlarındandır. Anayasanın en yüksek hukuk

kuralı olmasının doğal sonucu olarak, tüm yasalar Anayasa ile uyum-

lu olmalıdır.

Bu durumda da icra hukukundaki tüm düzenlemeler de

Pekcanıtez/Atalay/Sungurtekin Özkan/Özekes, s. 56; Özekes, s. 24

Fazıl Sağlam, Anayasa Hukuku Ders Notları, Yakın Doğu Üniversitesi Hukuk Fa-

kültesi, Lefkoşa 2013, s. 6.