134

TBB Dergisi 2018 (134)

Özde DEREBOYLULAR

malıdır.

Aynı zamanda icra organları, borçlunun temel hak ve öz-

gürlüklerinin kısıtlanacağı durumlarda kullanacakları aracın, meşru

bir amacı gerçekleştirebilmek için gerekli, elverişli ve aynı zamanda

da amaç ile araç arasında makul bir dengenin bulunmasına özen gös-

termelidir.

Bir başka ifadeyle, her zaman “ölçülülük ilkesi”ne

bağlı

kalınmalıdır. Çünkü, ancak bu şekilde borçlunun temel haklarına karşı

yapılan zorunlu bir müdahale, meşru olacaktır.

Bu dengeyi sağlamak

kolay değildir. Ancak bir hukuk düzeninin başarısı da bu dengeyi kur-

makta gizlidir.

İcra hukukunda, alacaklının hakkının bir an önce yerine getiril-

mesi konusundaki beklentisi ve menfaatiyle; borçlunun kendisine ve

haklarına saygılı, dikkatli ve özenli davranılmasına ilişkin menfaatleri

arasındaki çatışma bir temel hak çatışmasıdır. Menfaat dengesi çerçe-

vesinde, alacaklının alacaklarının geciktirilmeden tahsiline, borçlunun

ise temel haklarına aykırı şekilde icradan zarar görmemesine özen gös-

terilmelidir.

İcra takibi, borçlunun ve ailesinin mutlak bir yoksulluğa

sürüklenip insan onurunu zedeleyecek şekilde topluma muhtaç hale

gelmesi sonucunu doğurmamalıdır.

Bu nedenle kanun koyucu, borç-

lunun yaşamını onurlu bir şekilde sürdürebilmesi için, asgari düzey-

de bazı eşyaların elinden alınmaması gerektiğini düşünmüş ve buna

uygun olarak düzenleme yoluna girmiştir.

Kuzey Kıbrıs’ta da borçlu

ve ailesinin, yaşamlarını asgari düzeyde insanca sürdürebilmeleri için

bazı eşyalar, icradan muaf tutulmuştur (HMUT Emir 44, Nizam 8).

Özekes, s. 36.

Metin Yüksel, Ölçülülük İlkesi, Ankara 2002, s. 26.

KKTC Anayasasında temel hak ve özgürlüklerin belirli hallerde sınırlandırılabile-

ceği vurgulanmaktadır ancak bu sınırlamalar her daim yasa ile öngörülen şekilde

ve ölçülülük ilkesi ile uyumlu bir biçimde olmalıdır. KKTC Anayasa Mahkemesi

de güncel bir kararında güncel bir kararında, “ölçülülük ilkesi, Anayasa’da açık-

ça yazmasa da, temel hak ve özgürlüklere ilişkin sınırlamalar bakımından temel

alınması gereken bir ölçüttür” notunu düşerek, bu ilkeye vurgu yapmıştır (KKTC

AYM, 2. 2. 2017, D. 1/2017, Dava No: 30/2014).

Özekes, s. 37; Pekcanıtez/Atalay/Sungurtekin Özkan/Özekes, s. 57.

Pekcanıtez/Atalay/Sungurtekin Özkan/Özekes, s. 62.

Ramazan Arslan/Ejder Yılmaz/Sema Taşpınar Ayvaz, İcra ve iflas Hukuku, Yet-

kin, Ankara 2016, s. 261 vd.; Pekcanıtez/Atalay/Sungurtekin Özkan/Özekes, s.

200 vd.; Kuru, s. 186 vd.

Hukuk Muhakemeleri Usulü Tüzüğü klasik yasalar gibi maddelere, fıkralara,

bent ve alt bentlere ayrılmamaktadır. Maddeler yerine Emirler (E) tercih edilmiş-

tir. Her emirin bir de başlığı vardır. Dahası her emir ardışık rakamlarla Nizamlara

(N) bölünmüştür;