Türkiye Barolar Birliği Dergisi 142.Sayı

349 TBB Dergisi 2019 (142) Mustafa ZORLUEL yazan, kendini mutat şekilde eser sahibi olarak tanıtan, eseri yayım- layan, çoğaltan, temsili icra ettiren gerçek veya tüzel kişi sayılsa bile bu ürünler yapay zekâ tarafından kendi kendine meydana getirilmek- tedir, dolayısıyla eseri meydana getiren bellidir ve bu durum kanuni karinelerin yürütülmesine engel olabilecektir. Mevcut durum bir yana, bu konuyla ilgili farklı yaklaşımların da geçerli olabileceği ileri sürülmektedir. Burada, yapay zekâ tarafından ortaya konan ürünün oluşturulmasına imkân sağlayan kişinin, bu ki- şinin lisans sahibi veya bir şirket olması fark etmeksizin, bu ürünün sahibi olabileceği ileri sürülmektedir. 206 Bu durumla ilgili daha önce değindiğimiz İngiltere’de kabul edilen 1988 tarihli Telif Hakkı, Tasa- rımlar ve Patentler Kanunu m. 9/(3) kuralına atıf yapılabilir. Bu kural uyarınca, bilgisayar tarafından üretilen edebî, dramatik, müzikal ya da sanatsal çalışmalar söz konusu olduğunda eser sahibi, eserin yara- tılması için gerekli ayarlamaları gerçekleştiren kişi olarak anılacaktır. Bu düzenlemenin yapay zekâlar bakımından da kabul edilmesi duru- munda, yapay zekânın söz konusu ürünü ortaya koyması için gerekli çalışmaları ve ayarlamaları gerçekleştiren kişinin, bu ürünlerin sahibi olacağının kabul edilmesi gerekecektir. Ayrıca, böyle bir kabulün ya- pay zekâ çalışmalarının büyümesi ve geliştirilmesi için yararlı olacağı da kabul edilmektedir. 207 Gerçekten de yapay zekânın bir ürün ortaya koyması için gerekli araştırmaları ve çalışmaları gerçekleştiren kişilere bu ürünlerin mülkiyetinin verilmesiyle bu alandaki çalışmaların ge- lişeceği ve büyüyeceği söylenebilir. Bununla birlikte, yapay zekânın mucidi veya programcısı konumunda olmayıp yalnızca onun kullanı- cısı olan kişilere yapay zekâ ürünlerinin mülkiyetinin verilmesinin ka- bul edilemeyeceği, zira bu kişilerin yapay zekânın ortaya çıkmasında veya yapay zekânın bu tarz ürünler üretmesinde en az katkıya sahip olan kişiler oldukları ve böyle bir kabulün yapay zekâ sektörünün ge- lişimine zarar verebileceği de belirtilmektedir. 208 Amerikan doktrininde öne sürülen bir başka görüş ise, söz konu- su tartışmaları başka bir boyuta taşımaktadır. Bu görüşe göre, işveren ve işçi kavramlarının geniş yorumlanması suretiyle, yapay zekâların 206 euRobotics, s. 40; Hristov, s. 445; Ersoy, s. 69. 207 Hristov, s. 445. 208 Hristov, s. 444-445.