18 / 497
hakemli
makaleler / refered articles
*
Dr., Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Milletlerarası Hukuk ABD
İNSAN HAKLARI HUKUKUNUN
POZİTİVİST YÖNÜNÜ OLUŞTURAN İLGİLİ
ULUSLARARASI ANTLAŞMALARIN FEMİNİST
YAKLAŞIMA ETKİSİ
EFFECT OF THE RELEVANT TREATIES AS
THE POSITIVIST ASPECT OF THE HUMAN RIGHTS LAW
ON THE FEMINIST APPROACH
Ali İbrahim AKKUTAY*
Özet:
Uluslararası hukuk, temelleri bakımından çok farklı hu-
kuki yaklaşımların konusunu oluşturmuştur. Bu yaklaşımlardan birisi
olan pozitivizmin de uluslararası hukukun uygulanmasında büyük
katkıları bulunmaktadır. Güncel uluslararası hukuk bakımından ön-
celikle uygulanması gerektiği iddia edilen insan haklarına ilişkin ulus-
lararası hukuk kurallarının sınırının, uluslararası antlaşmalarda yer
alan temel hak ve özgürlükler çerçevesinde çizildiği doktrinde genel
kabul gören görüştür. Bununla birlikte uluslararası hukukta söz ko-
nusu algıyı yıkmayı amaçlayan bir yaklaşım da mevcuttur. İki yakla-
şımın çatışması, etkilerini feminist yaklaşımların yorumlanmasında
da göstermektedir. Feminist yaklaşım kadının, erkek karşısındaki ko-
numunu korumanın değil güçlendirmenin aracı olarak kullanılması
hedeflenen görüşleri ortaya koymaktadır. Bununla birlikte sınırlı bir
insan hakları uygulaması ve yüzeysel bir kadın-erkek eşitliği, feminist
yaklaşımın amaçladığı sonuçların elde edilmesinin önünde engel teş-
kil edebilecek niteliktedir. Oysa insan hakları hukukunun amaçsal yo-
rumla ele alınması durumunda feminist yaklaşım, kadının konumunu
sağlamlaştırma hedefine yaklaşabilecektir. Bu sebeple temel hak ve
özgürlüklere ilişkin evrensel ve bölgesel uluslararası antlaşmaların
yarattığı sistemlerin, feminist yaklaşımın etkinliğinin arttırılmasının
mı yoksa sınırlarının çizilmesinin mi aracı olacağının irdelenmesi, ka-
dına uluslararası hukukun yaklaşımının belirlenmesinde kilit rol oy-
namaktadır.
Anahtar Kelimler:
Uluslararası İnsan Hakları Hukuku, Temel
Hak ve Özgürlükler, Kadın Hakları, Feminist Yaklaşım
Abstract:
International law has been subject to many legal app-
roaches related to its foundations. As one of these aproaches, po-
sitivism has a huge impact on the implementation of international
law. Fundamental rights and freedoms regulated within the context
of the international treaties limit the application of the rules of the
international human rights law although they are accepted as the