Türkiye Barolar Birliği Dergisi 135.Sayı

99 TBB Dergisi 2018 (135) Cem Ümit BEYOĞLU AİHM, içtihatlarından da anlaşılacağı üzere, grev hakkı Sözleşme’nin 11. maddesi güvencesi kapsamında olan bir hak olup, sendika üye- lerinin çıkarlarının korunmasının gereği olan bölünmez olan haklar- dandır. Türkiye, bu anlamda, birbirinin ayrılmaz parçasını oluşturan sendikal hakların etkin kullanımını engellememeli, aksine kullanılma- sını sağlayıcı ve yaygınlaştırıcı olumlu adımlar atma yükümlülüğünü yerine getirmelidir. 68 2- Türk Hukukunda Kamu Görevlilerinin Grev Hakkı Sendikal haklar Anayasa’nın 51-54. maddelerinde düzenlenmiş olup, kamu görevlilerinin sendika kurma hakkı 51. maddenin beşin- ci fıkrasında “İşçi niteliği taşımayan kamu görevlilerinin bu alandaki haklarının kapsam, istisna ve sınırları gördükleri hizmetin niteliğine uygun olarak kanunla düzenlenir.” şeklinde yer almaktadır. 51. mad- denin ilk fıkrası, 2001 yılında yapılan Anayasa değişikliği öncesinde işçilere sendika kurma hakkı tanımış iken, bu değişiklik sonrasında sendika kurma hakkı “çalışanlara” tanınmıştır. Bu değişiklik neticesin- de, 1961 Anayasası’nın ilk metninde oluğu gibi sendika hakkının öz- neleri işçilerden çalışanlara dönüştürülmüştür. Ancak, 51. maddenin beşinci fıkrasında görüldüğü üzere, yine 1961 Anayasası’nda olduğu gibi, sendikal haklar açısından çalışanlar arasında ayrım gözetme ve kamu görevlilerinin sendikal haklarının kısıtlı düzenlenmesi konu- sunda yasa koyucuya yetki verilmesi sağlanmıştır. 69 Bununla beraber grev hakkını düzenleyen, “Grev hakkı ve Lokavt” başlıklı 54. maddede “çalışanlar” değil de, “işçiler” ifadesi kullanılmıştır. 1995 yılında ya- pılan Anayasa değişikliğinde, her ne kadar verilen kanun teklifinde grev hakkının “çalışanlara” tanınması öngörülmüş olsa da, bu teklif Anayasa Komisyonu’nda hakkın “işçilere” tanınması yönünde değiş- tirilmiştir. Bu değişikliğin gerekçesi ise, memurların statü hukukuna bağlı olmaları ve bu hakkın memurlara tanınmasını sağlamanın Türk toplumunun yapısına uygun olmadığı düşüncesidir. 70 Nitekim, eski 68 Gülmez, “Sendikal Hakların Bölünmezliği”, s. 50. 69 2001 yılında yapılan Anayasa Değişikliği, sendikal hakların kişiler yönünden uy- gulama alanını genişletmesi yönüyle olumlu bir adım olsa da, değişikliğin olumlu anlamda bir katkısı bulunmamaktadır. Değişikliğin eleştirisi hakkında bkz. Gül- mez, “Uyum Düzenlemeleri …”, s. 259-261. 70 “…Her ne kadar grev de her sosyal faaliyet gibi siyasi iktidar mücadelesini etkiler ise de, grevin işçi ile işveren arasındaki hukuki ilişkiyi düzenleme amacı dışında