Türkiye Barolar Birliği Dergisi 135.Sayı

122 Yabancıların Türkiye’de Çalışma İzinlerihakkında Kanunî Düzenlemeler kapsamında Türk vatandaşlığına sahip olmayan kişi olarak tanımlan- mıştır. Şu an yürürlükte bulunan 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Ka- nunu 7 m. 3/d hükmünde ise yabancı kavramı “Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile vatandaşlık bağı bulunmayan kişi” olarak tanımlanmıştır. 6735 sayılı yeni Kanun 8 m. 3/ı hükmünde ise yabancı kavramına yö- nelik 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu ile benzer bir düzenleme yapılmış ve yabancı, Türkiye Cumhuriyeti ile vatandaşlık bağı bulun- mayan kişi olarak tanımlanmıştır. Mültecileri diğer göçmen kategorilerinden ayırmak gerekmekte- dir; zira mülteciler, serbest iradeleriyle ülkelerinden ayrılma tercihinde bulunmayan kişilerdir. Mültecilik halinin temel unsuru sığınma eyle- midir. Sığınma kavramının teorik temeli, bireyin tabiiyetinde bulun- duğu devletin etki alanından kaçması ve “yabancı” olarak nitelendiril- diği bir başka devletten korunma talep etmesi üzerine kurulmuştur. 9 “ Mülteci ” İngilizce’deki “ refugee ” ve Fransızca’daki “ r é fugi é” de- yiminin karşılığıdır ve uluslararası sözleşmelerde tanımı yapılmış, be- lirli bir hukuksal statüyü belirten bir deyim niteliğindedir. “ Sığınmacı ” deyimi ise İngilizce’deki “ asylum seeker ” ın ve Fransızca’daki “ deman- deur d’asile ” in karşılığıdır; hukuksal bir statüden çok fiili bir durumu belirtmektedir. Sığınmacıya sağlanan haklar ve olanaklar, “mülteci” ye oranla daha sınırlı düzeydedir. 10 Mülteci kavramına hukukî bir bakış açısıyla yaklaşıldığında, mül- tecinin menşe devleti ile arasındaki bağın mümkün olduğunca zayıf- lamış olması gerektiği doktrinde savunulmaktadır. Bu bağ ne kadar zayıfsa bireyin menşe devletine olan aidiyeti ve o devletin birey üze- rindeki egemenlik yetkisi de o kadar zayıf tezahür edecek ve bu du- rum bir başka devletin o birey üzerinde egemenlik yetkisini kullanma- sını; dolayısıyla bireye sığınma tanıyabilmesini, ona menşe devletin sağlaması gereken korumayı ikame edebilmesini mümkün hale getire- 7 5901 sayılı Kanun, 12.06.2009 tarih ve 27256 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanarak 25.09.2009 tarihinde kabul edilmiştir. 8 6735 sayılı Kanun, 13.08.2016 tarih ve 29800 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanarak 28.07.2016 tarihinde kabul edilmiştir. 9 Neva Övünç Öztürk, Mültecinin Hukukî Statüsünün Belirlenmesi, Seçkin Yayın- ları, Ankara, 2015, s. 48. 10 Aybay, s. 20.