Türkiye Barolar Birliği Dergisi 135.Sayı

162 Vergi Hukukunda Arama ve Arama Sürecindeki İşlemlerde Kamu Yararı Kavramı Kanunu’nun 142’nci maddesinin son fıkrası, yapılan ihbarın sabit ol- maması durumunda nezdinde arama yapılana, muhbirin ismini ver- gi idaresinden öğrenme imkânını vermiştir. 51 Başka bir deyişle Vergi Usul Kanunu nezdinde arama yapılanın, ihbar edenin kimliğini öğ- renme hakkını, yapılan aramanın sabit olmaması şartına bağlamıştır. Bu sebeple vergi idaresinin kendisine yapılan ihbara hukuksal açıdan değer kazandırabilmesi, ihbarın asılsız olması durumunda ihbar edeni yükümlüye bildirilebilmesi için 3071 sayılı Dilekçe Hakkının Kullanıl- masına Dair Kanun 52 hükümlerinden yararlanılması gerekmektedir. 53 İhbarın doğru olması halinde ise ihbarcının adı hiçbir şekilde ara- maya muhatap olanlara bildirilmeyeceği gibi ihbarcıya bir de kaçırılan vergi miktarına bağlı olarak ihbar ikramiyesi 54 ödenecektir. 55 3. Sulh Ceza Hakiminin Kararı Arama, vergi incelemesine göre istisnaî bir yolu oluşturmaktadır. Aramayı diğer denetim yollarından ayıran en önemli özellik, hâkim kararına ihtiyaç duyulmasıdır. 56 Arama ile kişilerin temel hak ve öz- gürlüklerine müdahale edildiği için ve idarenin keyfi uygulamala- rından yükümlüyü koruyabilmek amacıyla hakîmden izin alma şartı getirilmiştir. 57 Diğer bir ifadeyle, müdahalenin meşruiyetini sağlamak için hakim güvencesi konulmuştur. 58 (VUK m. 142/1 b.1) Arama kararını vermeye yetkili makam, sulh ceza hâkimliğidir. Ancak sulh ceza hakîminin vereceği arama kararı, vergi incelemesi 51 Tekin, Çelikkaya, a.g.e., s.216. 52 10.11.1984 tarih ve 18571 sayılı Resmi Gazete. 53 Taşdelen, a.g.m., 168; Tekin, Çelikkaya, a.g.e., s.217; Emrah Akın, “Vergi İncele- mesinde Temel Kişi Hakları Bağlamı”, Yaklaşım Dergisi , Kasım 2006, S.167, ss.93- 97, http://www.vergi.tc/makaleDetay/SizdenGelenler/Aramali-Vergi-İncele mesinde-Temel-Kisi-Haklari-Baglami-/44fc2cba-800e-4db4-bf69-4aee4f9d202a, (19.08.2017), s.94. 54 İhbar ikramiyesi 31.12.1931 tarih ve 1990 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 1905 sayılı “Menkul ve Gayrimenkul Enval ile Bunların İntifa Hakları ve Daimi Vergi- ler Mektumatı Muhbirlerine Verilecek İkramiye Hakkında Kanun” ile düzenlen- miştir. 55 Tekin, Çelikkaya, a.g.e., s.216. 56 Tekin, Çelikkaya, a.g.e., s.214; Akın, a.g.m., s.95; Danıştay 4. Dairesi, 20.10.2006 tarih, E. 2006/451, K. 2006/2009 sayılı kararı, http://www.kazanci.com/kho2/ ibb/giris.htm, (2.2.2018). 57 Tosun, Özden, a.g.m., s.292; Soydan, a.g.e, s.518. 58 Saban, a.g.e., s.196.