Türkiye Barolar Birliği Dergisi 135.Sayı

165 TBB Dergisi 2018 (135) Ayşe Aslı YÜCESOY ret kararı kesin bir karar değildir. İnceleme elemanı ret kararına karşı itiraz yoluna 71 gidebileceği gibi, daha geçerli kanıtlar bularak yeniden talepte bulunabilir yahut arama yapılması talep edilen yerler arasın- da, ret kararını veren hâkimin bulunduğu yargı sınırları dışında başka yerler de varsa, orada bulunan sulh hâkiminden arama kararı isteye- bilir. IV. ARAMA KARARI 1. Arama Kararının Hukuki Niteliği Aramanın bir koruma tedbiri olduğundan, koruma tedbirlerinin de müeyyide değil müeyyidenin uygulanmasını sağlamaya yönelik araçlardan biri olduğundan yukarıda söz etmiştik. Peki yargı kararı- nın öncesinde yapılan, bir anlamda yargı kararının hazırlığı niteliğin- de olan bu işlemin hukuki niteliği nedir? Arama kararının, her ne kadar bir hâkim tarafından verilmiş olsa da, ortada bir uyuşmazlık, bir hukuka aykırılık iddiası olmadığından, iddia – tespit – müeyyide süreci de bulunmadığından yargı kararı nite- liğinde değil idari işlem niteliğinde olduğu 72 söylenebilir mi? Kanaatimizce burada hâkimin sahip olduğu yetkinin yargısal bir yetki değil idari bir yetki olduğu dolayısıyla bu konuda aldığı kararın da idari bir karar olduğu şeklindeki görüş isabetli değildir. Arama da dahil olmak üzere yargı kararının hazırlığı niteliğindeki yargısal prosedür işlemleri genellikle çeşitli düzenlemelerin öngördü- açıklanır ve isterse kararın bir örneği de verilir.(2) Koruma tedbirlerine ilişkin olanlar hariç, aleyhine kanun yoluna başvurulabilecek hâkim veya mahkeme ka- rarları, hukuken geçerli mazerete dayanarak hazır bulanamayan ilgilisine tebliğ olunur.(3) İlgili taraf serbest olmayan bir kişi veya tutuklu ise tebliğ edilen karar, kendisine okunup anlatılır”. 71 Vergi Usul Kanunu, arama kararlarına ilişkin olarak, bu karara itiraz konusun- da herhangi bir düzenleme getirmiş değildir. Ancak itiraz konusunda da Ceza Muhakemesi Kanunu’nun itirazı düzenleyen hükümlerinden faydalanılabilecek- tir. İtiraz, yedi gün içinde arama kararı veren sulh ceza hâkimliğine yapılacaktır (CMK m. 268/1). Bu hususta ilk incelemeyi yapacak olan, kararı veren sulh ceza hakîmidir. Sulh ceza hakîmi, itirazı inceleyerek, itirazın yerinde olduğu kanaati- ne varırsa gerekli düzeltmeyi yapacaktır. Şayet itirazın yerinde olmadığı kanısına varırsa, itirazı incelemek üzere, o sulh ceza hâkimliğinin bulunduğu yargı çevre- sindeki asliye ceza hâkimliğine üç gün içinde gönderecektir (CMK m. 268/2, 3 b. a). İtiraz merciinin verdiği kararlar kesin niteliklidir (CMK m. 271/4). 72 Kemal Gözler, İdare Hukuku C.I, 2. B., Ekin Kitabevi, Bursa, 2009, s.639.