Türkiye Barolar Birliği Dergisi 135.Sayı

166 Vergi Hukukunda Arama ve Arama Sürecindeki İşlemlerde Kamu Yararı Kavramı ğü ve birbirinin zorunlu sebep ve sonucunu oluşturan birtakım aşama- lardan meydana gelir. Bu aşamalar bir arada zincir işlemi oluşturur. 73 Zincir işlemler belirli ve nihai bir sonucu doğurmak amacıyla bir- birini takip eden bir dizi işlemdir. 74 Amacı nihai işlemi ortaya çıkar- maktan ibaret olan 75 bu halka işlemler nihai işleme karşı açılan davada ele alınabileceği gibi, icrailik niteliğine sahipse gerek nihai işlemin ya- pılışında önce gerekse sonra bağımsız bir idari işlem olarak tek başına iptal davasına konu olabilir. 76 Bu noktada ayrılabilir işlem teorisinden bahsetmek yerinde ola- caktır. Ayrılabilir işlem teorisi, birbirini takip eden (halka) işlemlerden oluşan idari süreç içinde, hukuki sonuçlar doğurabilme gücüne sahip idari işlemlerin nihai işlem beklenmeksizin ve ondan ayrı tek başına dava konusu edilebilir olmasını ifade eder. 77 Tanımdan da anlaşılaca- ğı üzere, zincir işlemin halkalarını meydan getiren işlemlerin nihai iş- lemden bağımsız olarak dava konusu edilebilmesi için bunların kendi başına hukuki sonuç doğurabilir nitelikte yani icrai olmaları gerekir. İdari süreç içindeki, icrailik özelliğine sahip olmayan hazırlık işlemleri ayrılabilir işlem teorisi kapsamı içinde değerlendirilemez. 78 Halka işlemler şeklinde birbirlerine sıkı sıkıya bağlı olan bu tür işlemlerin söz konusu zincirden ayrılarak iptal davası konusu olabil- melerinin en zor olduğu durum kendisini yargı kararlarının hazırlığı niteliğindeki prosedür işlemlerinde gösterir. Dolayısıyla bu tür işlem- lerin zincirin sonu olan yargı kararından ayrılarak, bundan bağımsız olarak iptal davasına konu olabilmeleri imkânsız değilse de güçtür. 79 Aramanın da içinde bulunduğu koruma tedbirleri yargısal prosedür içinde ele alınması gereken, bu sürecin bir parçası olan, idari yargıda iptal davasına konu edilemeyecek işlemlerdir. 73 Celal Erkut, İptal Davasının Konusunu Oluşturma Bakımından İdari İşlemin Kimliği, Danıştay Yayınları, Ankara, 1990, s.82. 74 Erkut, a.g.e., s.122. 75 Murat Sezginer, İptal Davasının Uygulama Alanı Bakımından Ayrılabilir İşlem Kuramı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2000, s.57. 76 Sezginer, a.g.e., s.66. 77 Erkut, a.g.e., s.129. 78 Erkut, a.g.e., s.130. 79 Erkut, a.g.e., s.82.