Türkiye Barolar Birliği Dergisi 135.Sayı

176 Vergi Hukukunda Arama ve Arama Sürecindeki İşlemlerde Kamu Yararı Kavramı İdare hukukunda ve keza vergi hukukunda bir işlemin icrai nite- liğinin belirlenmesi, söz konusu işleme karşı dava açılıp açılmayacağı bakımından önemlidir. Bir işlem icrai nitelikte değilse konumuz bağ- lamında hazırlık işlemi niteliğindeyse, o işleme karşı dava açılamaz. Hazırlık işlemine dayalı olarak icrai bir işlemin tesis edilmesi duru- munda, icrai işlemle beraber hazırlık işleminin de hukuka aykırı ol- duğu ileri sürülebilir. Bu durumda mahkeme hazırlık aşamasındaki işlemlerde bir sakatlık bulunup bulunmadığını araştıracaktır. Vergi denetimi kapsamında arama sürecindeki işlemler de hazırlık işlemi niteliğinde olduğundan bu işlemlere karşı tek başına dava açılama- yacaktır. Fakat bu süreçteki işlemlere dayanarak re’sen, ikmalen veya idarece vergi tarhı uygulamasına gidilerek yeni veya ilave vergi isten- mesi, verginin zamanında tahakkuk ettirilmemesinden kaynaklanan gecikme faizi uygulanması, verginin zamanında ödenmemesinden kaynaklanan gecikme zammı hesaplanması veya mükellefin eylemi- nin Kanunda belirtilen kabahatlerden birini oluşturması durumunda, bu işlemlerin dava konusu edilmesi halinde, anılan işlemlerin neden öğesini oluşturan hazırlık işlemi niteliğindeki arama sürecindeki iş- lemlerin (vergi inceleme raporu, yoklama fişi, tutanaklar) hukuka ay- kırılıkları ileri sürülebilecektir. Bu konuda Danıştay kararlarına baktığımızda Danıştay 3. Dairesi verdiği bir kararda, 125 “Tarh işlemine takaddün eden bütün idari işlemler, vergi hukukunda, idari yargı yerlerine götürülebilme ve dava edilebilme yö- nünden “ön idari işlem” niteliğinde olduğundan, Vergi Mahkemelerinde ida- ri dava konusu yapılabilecek işlem ancak ve ancak tarh edilen vergi ve kesilen ceza olduğuna…” hükmetmiştir. Aynı Daire bir başka kararında; 126 “tak- dir komisyonu kararındaki birtakım usulsüzlükler bazı ahvelde, idari dava konusu yapılan tarhiyat işlemini sakatlayabilirse de, bu durumda da, iptaline karar verilmesi gereken işlemin tarhiyat olacağında hiç kuşku yoktur.Bu ne- denlerle dava konusu uyuşmazlıkta takdir komisyonu kararındaki hata sebe- biyle sadece tarhiyat hakkında karar verilmesi gerekirken; ön idari işlem olan ve tek başına mükellef tarafından idari dava konusu yapılması mümkün bu- 125 Danıştay 3. Dairesi, 22.05.1986 tarih, E.1986/246, K.1986/1388 sayılı kararı; Da- nıştay 3. Dairesi, 22.05.1986 tarih, E.1986/482, K.1986/1386 sayılı kararı, http:// www.kazanci.com/kho2/ibb/giris.htm, (21.08.2017). 126 Danıştay 3. Dairesi, 22.05.1986 tarih, E.1986/482, K.1986/1386 sayılı kararı, http:// www.kazanci.com/kho2/ibb/giris.htm, (21.08.2017).