Türkiye Barolar Birliği Dergisi 135.Sayı

178 Vergi Hukukunda Arama ve Arama Sürecindeki İşlemlerde Kamu Yararı Kavramı Amaç unsuru bakımından hukuka aykırılığın tespiti için işlemi yapan kamu görevlisinin niyetini bilmek gerekir. Zira bu niyetler iş- lemi yapan kişinin zihninde oluşan psişik bir vakadan başka bir şey değildir. 134 Bu sebeple amaç unsuru tamamen subjektif bir unsurdur. 135 Bununla beraber idari yargı denetimi açısından önemli olan kişinin ni- yeti değil, işlemin hukuk aleminde doğurduğu neticenin kamu yararı- na uygunluğudur. 136 Kamu yararı, idarenin faaliyetlerinin hukuka uygun olmasının bir ön şartıdır. 137 Çünkü idare, özel kişilerin aksine ancak kamu yararı amacıyla hareket edebilir. Bu nedenle idare, belli bir kamu yararı ama- cını gerçekleştirmek için kendisine tanınmış olan bir yetkiyi bu amaca aykırı olarak kullanamayacağı gibi, bir başka kamu yararı amacıyla da kullanamaz. 138 Kamu yararı belirsiz, esnek, olaya, kişilere, zamana ve koşulla- ra göre sürekli bir değişim ve dönüşüm içinde olan bir kavramdır. 139 Anayasada, kanunlarda, yargı kararlarında genel geçer bir tanımı bu- lunmamakta ve hatta yasa koyucu ve yargı organları kavramı tanım- lamaktan özellikle kaçınmaktadır. 140 Zira kamu yararını tanımlamak kavramın kendisini sınırlandıracak, zamana ve koşullara göre değişen içeriğini statikleştirecektir. 141 Anlam olarak kesinleşmiş bir kavram olmaması sebebiyle kamu yararının kapsamı son derece geniştir. Her somut olayın koşullarına göre belirlenebilir bir kavramdır. 142 Fakat kamu yararı kavramının belirsiz bir kavram olması idarenin keyfi biçimde hareket edebileceği 134 Gözler, a.g.e., s.977. 135 Akyılmaz, Sezginer, Kaya, a.g.e., s.408. 136 Gülşen Gedik, “Vergi Tarh İşleminde Amaç Unsuru: Kamu Yararı Kavramına Vergi Hukuku Perspektifinden Eleştirel Bir Bakış”, IV. Vergi Hukuku Konferansı, Genç Hukukçular/Yeni Yaklaşımlar, Ed. Gamze Gümüşkaya, On İki Levha, İstan- bul, ss.25-54, s.42. 137 Cemil Kaya, İdarenin Takdir Yetkisi ve Yargısal Denetimi, On İki Levha, İstan- bul, 2011, s.160; Cemil Kaya, Kararlarından Hareketle Kamu Yararı Kavramına Danıştay’ın Bakışı, On İki Levha, İstanbul, 2011, s.26. 138 Pertev Bilgen, İdare Hukuku Dersleri, İdare Hukukuna Giriş, Filiz Kitabevi, İstan- bul, 1999, s.241. 139 Halit Uyanık, Ekonomik Kamu Yararı Kavramının Türk İdare Hukukundaki An- lam ve İşlevi, On İki Levha, İstanbul, 2013, s.7. 140 Uyanık, a.g.e., s.7. 141 Uyanık, a.g.e., s.7. 142 Kaya, Kararlarından Hareketle Kamu Yararı Kavramına Danıştay’ın Bakışı, s.2