Türkiye Barolar Birliği Dergisi 135.Sayı

180 Vergi Hukukunda Arama ve Arama Sürecindeki İşlemlerde Kamu Yararı Kavramı Bir idari makamın kamu hizmetini yürütürken mevzuatta öngö- rülen dışındaki bir hareket tarzını seçme imkanı bulunmaması, bel- li hukuki olay ve vakıalar karşısında mevzuatta önceden belirlenmiş davranış ve çözüm şeklini benimsemekle yükümlü olması, mevzuat gereği belli bir işlemi yapmak ya da belli bir eylemde bulunmak zorun- da olması bağlı yetkidir. 148 Kısacası idarenin bir yetkisinin belli yönde kullanılmasının mevzuatta açık ve emredici bir şekilde düzenlenmesi- ne bağlı yetki adı verilir. 149 Bağlı yetki durumunda idare karar vermek ve kuralda belirtilen sonuca varmak zorundadır. 150 Neden ortaya çıktı- ğı zaman idarenin doğuracağı sonuçlar üzerinde seçim yapma olanağı yoktur. Anlaşılacağı üzere bağlı yetki halinde, idari işlemin “sebep” ve “konu” unsurları arasında kanun koyucu tarafından zorunlu bir bağ tesis edilmektedir. İdari işlemin sebebi somut olayda gerçekleştiğinde idare bu işlemi yapmak zorunda kalacaktır. 151 Bağlı yetki, idari işlemin amaç unsurunda sakatlık anlamına gelen yetki saptırmasının da sınırını oluşturur. 152 Zira yetki saptırmasında bir idari makamın yetkilerini yasanın öngörmediği ve yetkisi içinde olmayan bir başka sonuca ulaşmak üzere kullanılması durumu sözko- nusudur. Ancak bağlı yetki halinde idarenin tesis edeceği işlemin sebe- bi ve konusu önceden kanunla saptandığı için, idare belirli bir sebebin ortaya çıkması durumunda belirli bir kararı almak zorunda olduğu için bu kararı alırken zihninden hangi düşünceler geçmiş olursa olsun işlem yetki saptırması nedeniyle iptal edilemez. 153 Başka bir deyişle bağlı yetki halinde yetki saptırması bir iptal nedeni değildir. 154 Çünkü kanun koyucu bu hareketiyle, kanunda belirttiği sebebin gerçekleşme- si halinde yine kanunda yer alan idari işlemin idare tarafından tesis edilmesinde bizatihi kamu yararı olduğunu ifade etmektedir. Bu işlem tesis edilirken kişisel, siyasal vs. başka saiklerin de devreye girmesi, kanun koyucu tarafından yaratılan idari işlemin sebep ve konu unsuru arasındaki bağlantının bizzat kendisinde kamu yararı olması durumu- nu bertaraf etmez. 148 Akyılmaz, Sezginer, Kaya, a.g.e., s.139. 149 Akyılmaz, Sezginer, Kaya, a.g.e., s.139. 150 Karahanoğulları, a.g.e., s.501. 151 Kaya, İdarenin Takdir Yetkisi ve Yargısal Denetimi, s.93-94. 152 Gedik, a.g.m., s.44. 153 Gözler, a.g.e., s.985. 154 Gözler, a.g.e., s.985.