Türkiye Barolar Birliği Dergisi 135.Sayı

181 TBB Dergisi 2018 (135) Ayşe Aslı YÜCESOY Tüm bu anlattıklarımızdan yola çıkarak ilk bakışta, arama sürecin- deki işlemler kamu yararı dışında özel bir amaçla yapılırsa yetki sap- tırması ortaya çıkacaktır denilebilir. Fakat vergi idaresinin kural olarak bağlı yetki ile donatıldığı hatırlanacak olursa, arama sürecindeki işlemler de dahil olmak üzere vergilendirme işlemlerinde vergi idaresinin işlem tesis ederken kamu yararı amacından başka bir amaçla hareket ettiği ileri sürülerek işlemin hukuka aykırılığı iddia edilemeyeceği sonucuna va- rılacaktır. Zira defaatle belirttiğimiz gibi arama sürecindeki işlemlerin hem kendisi (konusu), hem de “sebep” unsuru Vergi Usul Kanunu’nda ve niteliğine uygun düştüğü ölçüde Ceza Muhakemeleri Kanunu’nda açıkça belirtilmiştir. Aramanın koşulları gerçekleştikten sonra arama sürecinde gerçekleştirilen idari işlemlerde –hazırlık işlemi niteliğinde de olsa- kamu yararından başka bir amaçla (kişisel saik, siyasi saik vs.) hareket edildiği gerekçesiyle hukuka aykırılık iddiasında bulunulamaz. Çünkü bağlı yetki durumunda işlemi yapan kişinin zihnindeki düşünce- sinin veya niyetinin bir önemi yoktur. 155 Bağlı yetki kapsamında yapılan işlemlerde kişisel amaç güdülse dahi bu husus yetki saptırması sayılma- yacak ve işlemin iptali sonucunu doğurmayacaktır. 156 SONUÇ Olağanüstü bir inceleme yolu olan arama, hem vergi alacağının doğru tespitine hem de uygulanacak yaptırımlara yönelik delil ve veri sağlamak amacıyla yapılır. Arama müessesesi bireyin temel hak ve özgürlüklerinden özel hayatın gizliliği hakkına ve bu hakla yakinen ilgili konut dokunulmazlığına bir müdahale niteliğindedir. Bu sebep- le vergisel aramanın, Anayasa’nın 20’nci maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen meşru sebeplerden birine dayanılarak, demokratik toplum düzeni ve ölçülülük ilkesine aykırı olmayacak şekilde, kanunla yapıl- ması zaruridir. Söz konusu gereklilikten hareketle vergisel arama, Vergi Usul Kanunu’nda ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. Yasa hükümlerinden; ver- gi inceleme elemanının lüzum gördüğü durumlarda, vergi kaçırıldığı- na ilişkin belirtilerin elde edilebilmesi için, ilgili kişinin üzerinde veya nezdinde, mahkeme kararı veya gecikmesinde sakınca olan durumlar- da savcılık makamının yazılı emri ile yapılan arama işlemi seklindeki unsurlarıyla tanımlanabilecektir. Ayrıca Vergi Usul Kanunu’nda yapı- 155 Gedik, a.g.m., s.45. 156 Şenyüz, Yüce, Gerçek, a.g.e., s.166.