Türkiye Barolar Birliği Dergisi 135.Sayı

ULUSLARARASI ÇEVRE HUKUKUNDA HAKÇA KULLANIM İLKESİ THE PRINCIPLE OF EQUITABLE UTIZILATION IN INTERNATIONAL ENVIRONMENTAL LAW Merve Nur YILMAZ * Özet: Devletlerin egemenlik alanlarında bulunan sınıraşanlar da dâhil olmak üzere tüm doğal kaynaklar, bu devletler tarafından sınırsız ve mutlak bir şekilde kullanılamazlar. Uluslararası hukukun genel ilkelerinden olan iyi komşuluk ilkesi, hakkın kötüye kullanıl- ması yasağı gibi kurallar gereği bir ülkedeki uluslararası nitelikteki kaynakların özellikle de suların hakça ve makul kullanım esası benim- senmiş; sınırlı bir egemenlik doktrini kabul edilmiştir. Şüphesiz bu de- ğişimde dünya nüfusunun artması ve kullanılabilir su kaynaklarının yetersizliği de etkili olmuştur. 2014 yılında yürürlüğe giren 1997 tarih- li “Birleşmiş Milletler Uluslararası Su Yollarının Ulaşım Dışı Kullanımı Hukukuna İlişkin Sözleşme” de de önemli zarar verme yasağı ve bazı usuli düzenlemelerle birlikte yer verilen hakça kullanım ilkesi; ulusla- rarası suyollarının ayrım yapılmaksızın, kıyıdaş devletlere en az zarar verecek fakat en çok yarar sağlayacak şekilde kullandırılması olarak ifade edilebilir. Anahtar Kelimeler: İyi Komşuluk İlkesi, Hakkın Kötüye Kulla- nılması Yasağı, Uluslararası Suyolu, Sınırlı Egemenlik Doktrini, Hakça Kullanım İlkesi Abstract: All natural resources include transboundary ones in the area of states’ sovereignty cannot used by these states enormo- usly and absolutely. International natural resources especially wa- tercourses, like the equitable utilization and prohibition of abuse of rights, were indigenised and doctrine of limited sovereignty was set out on general principle of international law. Without a doubt, incre- ment of world’s population and inadequacy of available water supp- lies had influenced of this change. The equitable utilization, which have been paired with the application of appropriate measures to prevent harm to other states sharing an international watercourses and procedural acts in the 1997 United Nations Convention on the Law of the Non-Navigational Uses of International Watercourses which enters into force in 2014, may be expressed as the equal utili- zation of international watercourses which damages less but avails more to riparian states. Keywords: The principles of good-neighborliness, prohibition of abuse of rights, international watercourse, doctrine of limited so- vereignty, the equitable utilization. * Arş. Gör., Erciyes Üniversitesi, Hukuk Fakültesi, Ceza ve Ceza Muhakemesi Hu- kuku Anabilim Dalı