Türkiye Barolar Birliği Dergisi 135.Sayı

257 TBB Dergisi 2018 (135) Merve Nur YILMAZ Espoo, 113 1992 tarihli Helsinki sözleşmelerine Türkiye taraf değildir. 114 Ancak gerek söz konusu uluslararası sözleşmeler gerekse de yüzey sularının, kıyı sularının ve yer altı sularının korunması için bir çerçe- ve oluşturan ve suların siyasi sınırlarla sınırlanmadığı havza bazında bir yönetim öngören Su Çerçeve Direktifi, sınıraşan suların kullanımı konusunda dikkate alınması gereken önemli düzenlemelerdir. IV. SONUÇ Sınıraşan suların ulaşım dışı amaçlarla kullanımı bakımından bir teamül kuralı olan hakça kullanım ilkesi, suya kıyıdaş olan tüm devletler arasındaki menfaat dengesini sağlayan ve suların adil, ma- kul, hakça, optimal kullanımını öngören bir ilkedir. Hakça kullanım ilkesinin hukuki dayanakları olarak ise iyi komşuluk ilkesi ve hak- kın kötüye kullanılması yasağı gösterilmektedir. İlke sınıraşan sula- rın kullanımında sınırlı egemenlik doktrininin benimsenmesinin bir sonucudur. Yine de sınıraşan suların kullanımı bakımından ilkenin sınırları kesin olarak belli olmadığından ilke, devletlerarasındaki uyuşmazlıklarda doğrudan uygulanabilecek netlikte değildir. Dev- letler çoğunlukla ilkeyi kendi politik hedeflerine uygun olarak yo- rumlamaktadır. Bununla birlikte 1997 tarihli Birleşmiş Milletler Uluslararası Su Yollarının Ulaşım Dışı Kullanımı Hukukuna İlişkin Sözleşme, hakça kullanım ilkesinin ne şekilde hayata geçirileceğine ilişkin önemli ku- rallar içermektedir. Sözleşmede hakça kullanımın ölçüsü bakımından bazı faktörlere yer verilmiş; bunlara uygun olmayan kullanımlarda veya sulara ilişkin proje ve faaliyetlerinde diğer kıyıdaş devletlerin önemli zarar görmemesi için gerekli tedbirlerin alınmaması durumun- da devletlerin sorumluluğunun doğacağı düzenlenmiştir. Türkiye, 1997 tarihli sözleşmeye taraf olmamakla birlikte özellikle 113 Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu Espoo- Sınır Aşan Çevresel Etki Değerlendirmesi-Sözleşmesi (The Convention on Environmental Impact Assess- ment in a Transboundary Context), 1991 yılında imzalanmış; 1997 yılında yürür- lüğe girmiştir. 114 Avrupa Birliği ile su konusu ve Türkiye’nin su politikası hakkında bkz. http:// www.mfa.gov.tr/avrupa-birligi-ile-su-konusu-.tr.mfa , (E.T: 23.02.2018).