Türkiye Barolar Birliği Dergisi 135.Sayı

276 İstinaf Yargılaması adaletinin yani taraf tatmininin sağlanması olmasından 62 dolayı, BAM hukuk dairesi istinaf incelemesinde, kendiliğinden inceleme yapamaz; sadece istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle ve taleplerle sınırlı ka- lır. Bu kuralın istisnası, 63 kamu düzenine ilişkin hususların incelenme- sidir; Yargıtay 9. HD’nin bir kararından bu istisnanın yansıması şu şe- kilde yer almaktadır:” “………Bölge adliye mahkemesince; davalı vekilinin gerekçeli kararın tebliğinden sonra kanun yoluna başvurma nedenlerini be- lirteceklerini bildirir dilekçe sunduğu, dilekçede gerekçeli kararın tebliğinden sonra gerekçeli temyiz sebeplerinin bildirileceğinin belirtildiği, davalı vekiline 12.08.2016 tarihinde gerekçeli kararın tebliğ edilmesine rağmen gerekçeli ka- nun yoluna başvurma nedenlerini gösterir dilekçenin sunulmadığı, Uyap sis- teminde de böyle bir dilekçenin bulunmadığı, istinaf yolu sebepleri ve gerek- çeleri belirtilmediğinden HMK’nun 355. maddesi uyarınca kamu düzenine bir aykırılık da tespit edilemediği gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvuru talebinin reddine karar verilmiştir.” 64 Kamu düzenine 65 ilişkin hususlar- da BAM, kendiliğinden inceleme yapar. Özellikle emredici hükümler öngören usul hukuku bakımından, Yargıtay’ca mutlak bozma nedeni sayılan usul hataları, kendiliğinden dikkate alınmalıdır. Ön inceleme aşamasında gözden kaçmış bir usuli aykırılık varsa da, bu aykırılık kamu düzenine aykırılık gerekçesiyle dikkate alınmalı; diğer usule aykırılık hallerinde ise, bu aykırılığın esasa etkili olup olmadığına ba- kılmalıdır. 66 Bu noktada üzerinde durulması gereken nokta, bugüne dek Yargıtay’ın gerçekten kamu düzeninden olmayan hususları, bir şekilde bu çerçevenin içine sokup incelemesi sonucu, amaca aykırı ve 62 Ermenek, s.11. 63 Bu istisnanın, ön inceleme aşamasında gerekçesi belirtilmemiş istinaf başvuru- larının reddedilmesi kuralının uygulanmasını güçleştirdiği; zira kamu düzenine aykırılığın tespiti için, ön incelemeden esas incelemeye geçilmesi gerektiği konu- sunda bkz. Budak/Karaaslan, s.347. 64 Yargıtay 9.HD ’nin 17.11.2016 tarihli, 2016/35343 E., 2016/20173 K.sayılı kararı. (Karartek TBB İçtihat Bilgi Bankası) 65 Zamana ve mekana göre değişkenlik arzeden bir kavram olmakla ve mutlak bir çerçeve çizmek mümkün olmamakla birlikte kamu düzeni, “bir toplumun, belirli bir zaman dilimi içerisinde, siyasi, sosyal, ekonomik, ahlaki ve hukuki açılardan temel yapısını belirleyen ve temel çıkarlarını koruyan kurum ve kurallar bütünü- dür” (Ermenek,s.12). 66 Özekes, s.59; Akkaya, s.263; Ermenek, s.13; Budak/Karaaslan, s.347; örneğin ilk derece mahkemesinin görevsiz olduğu, istinaf sebepleri arasında sayılmasa dahi, hukuk dairesi kendiliğinden, görevsizlik nedeniyle, dosyanın görevli mahkemeye gönderilmesine karar verir; davaya bakması yasak olan bir hakimin karar vermiş olmasını da kendiliğinden dikkate alır.