Türkiye Barolar Birliği Dergisi 135.Sayı

294 İstinaf Yargılaması 5. Yeni Vakıaların İleri Sürülmesi Yasağı HMK 357. maddesinin birinci fıkrasının son cümlesine göre, isti- naf incelemesinde, taraflar ilk derece mahkemesinde ileri sürmedikleri vakıaları gündeme getiremezler. Amaç, tüm iddia ve savunmaların ilk derece mahkemesinde ileri sürülmesini sağlayarak, ilk derece yargıla- masının daha verimli geçirilmesinin temini, tarafların davayı uzatma girişimlerinin önlenmesi ve istinaf incelemesinin kısa sürede bitiril- mesidir. İlk derece mahkemesinde ileri sürülseydi incelemeye dâhil olacak olan iddia ve savunmaların, istinaf incelemesinde ileri sürüle- bileceği kabul edilseydi, herhangi bir hukuki hatası olmadığı halde, ilk derece mahkemesi yargılamasının denetlenmesi gibi anlamsız bir durum ortaya çıkardı. 124 Belirtmek gerekir ki yeni vakıaların ileri sürülmesi yasağı, sadece taraflarca getirilme ilkesinin uygulandığı davalar bakımından geçer- lidir; kendiliğinden araştırma ilkesinin geçerli olduğu davalarda bu yasak yoktur. 125 Ayrıca kamu düzeni ile ilgili hususlar ile ilk derece mahkemesindeki yargılama sırasında olmayıp, sonradan ortaya çıkan ve uyuşmazlığı etkileyen vakıalar ve ilk derecede ileri sürülen vakıala- rın çerçevesi içinde kalan ve üzerinde fazla durulmamış alt vakıaların incelenmesi bu yasak kapsamında değildir. 126 Özekes, ilk derecedeki yargılama esnasında mevcut olmakla bir- likte, tarafın elinde olmayan sebeplerle bilemediği vakıalar ile ilk de- recede mevcut olmamakla birlikte istinaf aşamasında ortaya çıkan vakıaların, HMK’nın 357. maddesinin birinci fıkrasının lafzı ve 357. maddesinin üçüncü fıkrasının “irade dışında mücbir sebeplerle ileri sürülemeyen delillerin istinafta ileri sürülebilmesine izin veren” dü- zenlemesi doğrultusunda, istinafta ileri sürülüp değerlendirilebilece- ği düşüncesindedir ve Kanun’un amacının da aslında tarafın ihmali, özensizliği gibi kendisinden kaynaklanan durumları ile kendisinden kaynaklanmayan irade ve bilgi dışı olma hallerini ayırmak olduğunu belirtmektedir. 127 124 AB-Eşleştirme Projesi, İstinaf Mahkemeleri, s.55. 125 Özekes, s.69; AB-Eşleştirme Projesi, s.55; Özekes, Pekcanıtez Usul, s.2251. 126 Özekes, s.69; AB-Eşleştirme Projesi, s.55; Özekes, Pekcanıtez Usul, s.2251. 127 Özekes, Pekcanıtez Usul, s.2252.