Türkiye Barolar Birliği Dergisi 135.Sayı

301 TBB Dergisi 2018 (135) Ayşegül ATAY COŞKUN pılmasını gerektirmeyen, usuli hataların söz konusu olduğu hallerde, BAM, esası incelemeden, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak, yeni bir karar verilmesi için, dosyanın ilgili mahkemeye gönderilmesi- ne karar verebilir. HMK’nın 353. maddesi birinci fıkrası a bendindeki düzenlemeye göre, gönderilecek mahkeme, duruma göre, kararı veren ilk derece mahkemesi olabileceği gibi (dava, temsil takip ya da dava ehliyetinde yanlışlık yapılmışsa; hatalı şekilde davanın, karşı davanın açılmamış sayılması, davaların birleştirilmesi veya ayrılması kararla- rı verilmişse; ilk derece mahkemesi, gösterilen delilleri hiç toplama- mış ya da gösterilen delilleri hiç değerlendirmeden karar vermişse) , BAM’ın kendi yargı çevresinde uygun göreceği başka bir yer mahke- mesi (davaya bakmaması gereken hâkimin davaya bakması, yasaklılık ve red durumu dikkate alınarak) ya da görevli ve yetkili mahkeme (ilk derece mahkemesince verilen görevsizlik veya yetkisizlik kararı yan- lışsa) olabilir. Dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesi kararı, usule ilişkin, kesin, nihai bir karardır. 138 Bu karar, dosyanın tekrar ilk derece mahkemesinin önüne gelmesi sebebiyle, teknik anlamda olma- sa da, bozma kararını andırmaktadır. 139 Yılmaz’ a göre, istinaf sisteminin başarılı olabilmesi için, BAM’ların, kendi yetkilerinden olan, “uyuşmazlığı esastan çözen yeni bir karar vermeleri” seçeneğinde yoğunlaşmaları; ilk derece mahkemesine gön- derme kararını verirken, HMK’nın 353. maddesi birinci fıkrası a ben- dindeki düzenlemeyi olması gerekenden geniş yorumlamamaları icap etmektedir; zira aksi takdirde, yargılama süreci gereksiz yere uzaya- caktır. 140 ab. İlk Derece Mahkemesi Kararının Kaldırılarak Davanın Kısmen ya da Tamamen Kabulüne Karar Verilmesi Genellikle davanın reddine ilişkin, ilk derece mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun kısmen veya tamamen haklı görül- mesi halinde, BAM, davanın esasına girerek, ilk derece mahkemesi ka- rarını kaldırır ve onun yerine geçer ve davanın kısmen ya da tamamen 138 Yılmaz, İstinaf, s.71; Akkaya, s.324; Akil, s.324; Çiftçi, s.808. 139 Konuralp, BAM’da Usul, s.265; Çiftçi, s.808; Kuru, bu kararı doğrudan bozma ka- rarı olarak isimlendirmiştir, bkz. Kuru, s. 697, dpn: 181. 140 Yılmaz, İstinaf, s.80.