Türkiye Barolar Birliği Dergisi 135.Sayı

315 TBB Dergisi 2018 (135) Ş. Barış ÖZÇELİK nin TMK 2/II anlamında hakkın kötüye kullanılması niteliğinde oldu- ğu kabul edilmeli ve söz konusu hakkın kullanılmasına dayalı talepler reddedilmelidir 10 . Esasen satış sözleşmesinde alıcının ayıplı ifa karşı- sında sözleşmeden dönme hakkını sınırlayan TBK 227/IV hükmünün temelinde de aynı düşünce yatmaktadır. 11 Yine yukarıdaki açıklamalardan anlaşılabileceği gibi, konunun esas tartışmalı boyutu, hâkimin, tüketicinin kullandığı dönme hakkı yerine bedel indirimine karar vermesinin mümkün olup olmadığıdır. Bu konuda Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, her ne kadar kararda açık- ça ifade edilmemiş ise de, yukarıda aktarılan görüşlerden birincisini benimsemiş ve sözleşmeden dönmenin hakkın kötüye kullanılması teşkil ettiği hallerde, hâkimin dönme yerine bedel indirimine karar ve- rebileceğine; hatta buna mecbur olduğuna hükmetmiştir. Yine kararda açıkça ifade edilmemiş olmakla birlikte, böyle bir hükmün dayanağı, TBK 227/IV hükmünün kıyasen tüketici satışlarında da uygulanması olsa gerektir. Kanımca, doktrinde İnceoğlu tarafından savunulan ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nca da benimsenen bu yaklaşım, tüketici huku- kunun temel ilkeleri ve usûl ekonomisi 12 açısından daha isabetlidir. Çünkü İnceoğlu’nun da ifade ettiği gibi, 13 hâkimin yalnızca dönme hakkının kullanılamayacağını tespit edip tüketicinin buna dayalı ta- leplerini reddetmekle yetinmesi gerektiğinin kabulü, tüketiciyi bedel indirimi veya ücretsiz onarım talebini ileri sürmek için ikinci bir dava açmak zorunda bırakacağı gibi, zamanaşımı sürelerinin geçirilmesi riskini de tüketicinin üzerine yüklemek anlamına gelir. Tüketicinin bedel indirimi veya ücretsiz onarım talebinin, zaten açılmış bulunan dönmeye dayalı davada hükme bağlanması yerine, ikinci bir davay- la ileri sürülmesini gerektiren bu yaklaşım, tüketicinin aleyhine oldu- ğu gibi, usul ekonomisi ilkesine de aykırıdır 14 . Bu nedenle, tüketici- 10 Aynı yönde bkz. Abdulkerim Yıldırım, “Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Tasarısı Taslağının Bazı Maddelerine İlişkin Değerlendirmeler”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi , Cilt: XVII, Yıl: 2013, Sayı:1-2, s. 1040. 11 Bkz. Aral/Ayrancı, s. 126. 12 Usul ekonomisi ilkesi hakkında bkz. Ejder Yılmaz, “Usul Ekonomisi”, Ankara Üni- versitesi Hukuk Fakültesi Dergisi , Cilt: 57, Yıl: 2008, Sayı:1, s. 243 vd. 13 Bkz. İnceoğlu, s. 189. 14 Bkz. Yılmaz, s. 254.