Türkiye Barolar Birliği Dergisi 135.Sayı

ROMA HUKUKUNDA SÖZLEŞMESEL BONA FİDES (DÜRÜSTLÜK KURALI) KAVRAMI VE ÇAĞDAŞ HUKUKA ETKİSİ* THE CONCEPT OF CONTRACTUAL BONA FIDES (GOOD FAITH) IN ROMAN LAW and ITS EFFECT ON CONTEMPORARY LAW Talya Şans UÇARYILMAZ** “ I fight fairly and in good faith” “Dürüstçe ve iyiniyetle savaşırım” Edmond François Valentin About Özet: Bona fides, dürüstlük ve sadakat etik değerlerinin hu- kuk kuralı haline gelmesinin temel örneklerindendir. Roma usûl hukukunda doğmuş, daha sonra sözleşmeler bakımından önemle uygulanmaya başlamış olan ilke, çağdaş sözleşmeler hukukunda dü- rüstlük kuralı olarak karşımıza çıkmakta ve sözleşmeleri yorumlayıcı, tamamlayıcı, düzeltici ve borç doğurucu işlevler göstermektedir. Bu işlevleri dolayısıyla geçmişten bu yana pek çok farklı doktrinin do- ğuşuna da kaynaklık etmiş olan bona fides, sadece ulusal hukuklar bakımından değil değişen sosyo-ekonomik paradigma neticesinde uluslarüstü metinler açısından da büyük rol oynamaya başlamıştır. Nitekim bona fides, hukukun küreselleşmesi için ihtiyaç duyulan ulu- sal hukuk kurallarının katılığını aşacak esnekliğe sahiptir. Anahtar Kelimeler: Bona Fides, Sadakat, Dürüstlük Kuralı, Çe- lişkili Davranış Yasağı, Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağı, Dürüst İş Yapma Abstract: Bona fides is one of the essential examples of the transition of ethical values into legal rules. The principle which was born in the Roman procedural law and which has started to be utili- zed in contracts, is reflected as the rule of good faith in contempo- rary contract law and contains interpretative, supplementary, cor- rective and creative functions in terms of obligations and contracts. Bona fides as the source of many different doctrines from past to present because of such functions, has started to play a major role ∗ Bu makale İ.D. Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Doktora Programı kapsamında yazılmakta olan “Roma Hukukundan Gü- nümüze Bona Fides İlkesi” konulu doktora tez çalışmasından türetilmiştir. ∗∗ Arş. Gör., İ.D. Bilkent Üniversitesi, Hukuk Fakültesi