Türkiye Barolar Birliği Dergisi 135.Sayı

388 Hak Temelli Sosyal Yardım ve Klientalizm Sosyal yardım kavramı genel olarak ihtiyaç halindeki insanlara yapılan ayni veya nakdi yardımları ifade etse de dünyanın muhtelif bölgelerinde ve ülkelerinde bu kavramın içeriğinin doldurulması bir takım farklılıklar göstermektedir. Dolayısıyla sosyal yardım kavramı- nın evrensel, sabit bir anlamı olmadığı söylenebilir. 15 Yardım kelimesi; “kendi gücünü ve imkânlarını, başka birinin iyi- liği için kullanma, bir ülkeye bağış veya ödünç olarak verilen para ve ihtiyaç maddeleri, etki, bağış, işlerin daha etkin ve verimli olabilme- si için sağlanan katkı, destek’’ 16 olarak tanımlanmıştır. Sosyal yardım ise Türk Dil Kurumun Güncel Türkçe Sözlüğünde “Yoksul kimselere yiyecek, giyecek, yakacak, tedavi ve ilaç sağlanarak yapılan parasız yardım” biçiminde tanımlanmıştır. 17 Başka bir tanıma göre sosyal yar- dım, “fakir olarak dünyaya gelen ya da çeşitli sebeplerle sonradan fa- kirleşen ve bu sebeple gerçek anlamda yardıma muhtaç olan ile asgari geçim gelirine sahip olmadıkları için ailesini ya da kendisini kısmen geçindiremeyen bireylere, devlet tarafından karşılıksız olarak sağla- nan maddi yardımlardır”. 18 Uluslararası Çalışma Örgütü, sosyal yardımı, sosyal güvenliğin kendine özgü bir yöntemi olarak görürken, ‘’ihtiyaç sınırındaki insan- lara bir hak olarak en düşük ihtiyaç sınırını etkili şekilde karşılamak üzere vergilerden karşılanarak sağlanan faydalar’’ şeklinde tanımla- maktadır. 19 Sosyal yardım Dünya Bankası’nca ise ‘’yoksul hane halk- larına yönelik hedefle ve gelir testi yöntemiyle yapılan nakdi fayda’’ olarak ifade edilmiştir. 20 Bir başka tanıma göre ise, sosyal yardımlar Sosyal Yardım-İstihdam Bağlantısının Etkinleştirilmesi Programı 2014 Yılı Türki- ye Uygulaması Üzerine Bir Araştırma, Doktora Tezi, Kütahya 2015, s. 53-54. 15 Ian Gough, “Güney Avrupa’da Sosyal Yardım”, Sosyal Politika Yazıları, Der.: Ayşe Buğra Çağlar Keyder, Çev.: Burcu Çakar, Utku Balaban, İstanbul, İletişim Yayıncılık, 2006, s. 232. 16 Bkz.: (http://tdk.gov.tr ). 17 Bkz.: (http://tdk.gov.tr ). 18 (Aynen: Ali Seyyar, Sosyal Siyaset Terimleri- Ansiklopedik Sözlük, Beta Yayınları, İstanbul, 2002, s. 298). 19 Yaşar Aksanyar, Sosyal Yardımda Yeni Bir Yaklaşım Olarak Şartlı Sosyal Yardım: Sosyal Yardım-İstihdam Bağlantısının Etkinleştirilmesi Programı 2014 Yılı Türki- ye Uygulaması Üzerine Bir Araştırma, Doktora Tezi, Kütahya 2015, s. 56. 20 Dena Rıngold/Leszek Kasek, “Social Assistance İn The New Eu Member States, Strengthening Performance And Labor Market Incentives”, World Bank Working Paper 2007, Number:117, s. 4.