Türkiye Barolar Birliği Dergisi 135.Sayı

389 TBB Dergisi 2018 (135) Ertuğrul YUVALI muhtaç durumda olan ve geçimini ancak bu yolla sürdürebilecek va- tandaşlar için tasarlanmış koruma amaçlı gelirlerdir. 21 Türkiye’de sosyal yardım kavramını ilgilendiren eserlere bakıl- dığında ise sosyal yardım kavramının çeşitli biçimlerde tanımlandığı görülmektedir. Örneğin Ekmekçi/Tuncay sosyal yardımı, “toplumun kendi ellerinde olmayan nedenlerle yoksul ve muhtaç düşen bireyle- rine ve dar gelirlilere insanlık onuruna yaraşır bir hayat düzeyi sağla- ma amacıyla devlet bütçesinden yapılan parasal yardımlar” 22 olarak tanımlamıştır. Başka bir tanıma göre sosyal yardım kavramı muhtaç durumda olan kişilere yönelik olarak yapılan ayni ve nakdi yardım- lara verilen genel bir isimdir. 23 , 24 Benzeri bir biçimde; sosyal yardım, kendi ellerinde olmayan nedenlerle asgari seviyede dahi geçinme imkânı bulamayan insanları, muhtaçlık araştırmalarına dayalı olarak en kısa sürede kendi kendilerine yeterli hale getirme amacını taşıyan karşılıksız parasal ve sosyal destek sağlamak için yapılan kamusal faa- liyetler bütünü şeklinde de tanımlanmıştır. 25 Daha ayrıntılı bir tanıma göre sosyal yardım; “yerel ölçüler içinde asgari seviyede dahi kendisi- ni ve bakmakla yükümlü olduğu kişileri geçindirme olanağından ken- di ellerinde olmayan nedenlerden dolayı yoksun kalmış kişilere resmi kuruluşlar veya kanunların verdiği yetkiye dayanarak yarı resmi veya gönüllü kuruluşlarca muhtaçlık tespitine ve kontrolüne dayalı olarak yapılan, kişileri en kısa sürede kendi kendilerine yeterli hale getirmek amacını taşıyan parasal ve nesnel sosyal gelirden oluşan bir sosyal gü- venlik yöntemi ve bir sosyal hizmet alanıdır”. 26 21 Davidson Jacqueline, According To Need? The İmplementation Of Discretionary Payments Within Social Assistance Schemes İn Britain And The Netherlands, Doktora Tezi, University Of Stirling 2004, s. 26. 22 (Aynen: A. Can Tuncay/Ömer Ekmekçi, s. 736). 23 Faruk Taşçı, “Sosyal Yardım Yapma(Ma) Gerekçeleri Üzerine Yaklaşımlar”, Kamu-İş 2008, C. 9, Sayı:4, s. 1. 24 Başka bir tanıma göre;” Sosyal yardım kavramı, sosyal güvenlik sisteminin içe- risinde yer alan ve primli sistem dışında kalan muhtaç ve yoksul bireylere veya ailelere yardım yapılmasını ve bu bireylerin veya ailelerin sosyal güvenliği- ni sağlayan bir kavramdır” (Çetinkaya, Şahin Türkiye’de Sosyal Yardımlaşma Müessesesi: DurumAnalizi, Sorunlar Ve ÇözümÖnerileri, Doktora Tezi, Kütahya 2012, s. 5). 25 Ethem Çengelci, Cumhuriyet Türkiye’sinde Sosyal Hizmetlerin Örgütlenmesi, Şa- fak Matbaacılık, 1. Bası, Ankara, 1996, s. 15 26 DPT, Sosyal Hizmetler Yardımlar Özel İhtisas Komisyonu Raporu, 8. Beş Yıllık Kalkınma Planı, Ankara 2001, s. 51.