Türkiye Barolar Birliği Dergisi 135.Sayı

393 TBB Dergisi 2018 (135) Ertuğrul YUVALI C ) SOSYAL YARDIMIN YOKSULLUK KAVRAMIYLA İLİŞKİSİ Sosyal yardım kavramı ile birlikte akla gelen belki de ilk husus, yoksulluk kavramıdır. Gerçekten de sosyal yardım kavramı, çok bü- yük oranda, yoksul kişilere ayni veya nakdi yardım yapılmasını ifade ettiğinden, yoksulluğu ve yoksul kişileri çağrıştırmaktadır. 45 Başka bir biçimde ifade edilirse, sosyal yardımlara ihtiyaç duymanın ana belir- leyicisi, yoksul olma durumudur. 46 Yoksulluk kavramı, farklı biçimlerde tanımlanabilmektedir. En basit tanımıyla yoksulluk, bireylerin temel ihtiyaçlarını karşılayama- ma durumu olarak ifade edilebilir. 47 Bir başka tanıma göre ise yok- sulluk, muhtaçlığın süreklilik kazanmış halini ifade eder. 48 Ancak do- ğaldır ki; temel ihtiyaçların neler olduğu hususu toplumdan topluma gerek coğrafi gerek zaman olarak değişkenlik göstermektedir. Nite- kim az gelişmiş ülkelerde temel ihtiyaçlardan kasıt insanın yaşamını sürdürebilmesi bakımından elzem olan gıda, barınma, giysi vb. temel ihtiyaçlarken refah seviyesi yüksek ülkelerde bireylerin sosyal faali- yetlere katılma imkânının olup olmaması da temel ihtiyaçlar arasında sayılmakta ve bu durum bireyin yoksul sayılıp sayılmamasını etkile- mektedir. Günümüzde yoksulluk gelir yetersizliğiyle izah edilebilecek bir sosyal mesele olarak görülmemelidir. 49 Nitekim Birleşmiş Milletler Kalkınma Programınca yapılan bir tanım itibariyle yoksulluk, çok boyutlu bir durum olup; sadece gelir eksikliği içinde bulunmayı de- ğil, sağlıklı olmama, okuma-yazma bilmeme, temel sosyal hizmetlere ulaşamama ve insanların hayatlarını etkileyen süreçlere katılma ko- 45 Faruk Taşçı, 1980 Sonrası Türkiye’de Sosyal Yardımların Analizi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2007. s. 54. 46 Tuna Atalay, “Belediye Yasaları Çerçevesinde Belediyelerin Sosyal Hizmet ve Yar- dım Görevlerine İlişkin Bir Değerlendirme,” Sosyal Hizmetler Dergisi, C. I, Sayı: 12, s. 1. 47 Hande Hacımahmutoğlu, s. 12. 48 Kadir Arıcı, “Yoksullukla Mücadele Aracı Olarak Sosyal Güvenlik: Türkiye’nin Öncelikli Sorunu Sosyal Yardım Ve Sosyal Hizmetler Olmalıdır”, IV. Aile Şurası, Aile Ve Yoksulluk Bildirileri, Ankara 2004, s. 257. 49 Betül Altuntaş, “Sosyal Haklar ve Sosyal Adalet Bağlamında Türkiye’de Kurumsal Sosyal Hizmetler Ve Yardımların Değerlendirilmesi”, s. 170( http://www.sosyal - haklar.net/2009/bildiri/altuntas.pdf) .