Türkiye Barolar Birliği Dergisi 135.Sayı

417 TBB Dergisi 2018 (135) Resul KURT Alternatif uyuşmazlık çözüm yollarının çoğu, öncelikle özel uyuş- mazlık çözümlerinde uygulanmakta olup, resmî mahkeme teşkilâtının bir parçası değildir. 33 Geleneksel anlamda alternatif uyuşmazlık çözüm yolları, tüm kül- tür ve uygarlıklarda yüzyıllardır uygulanmaktadır. Ancak, profesyo- nel anlamda, Anglo-Sakson kökenli bir kurum olarak ortaya çıkmış, temelde pragmatist bir karakter taşıması sebebiyle küreselleşmenin de etkisiyle, Kıta Avrupası ülkelerinde de hızla işlerlik kazanmaya, uygu- lama alanı bulmaya başlamıştır. 34 Alternatif çözüm yolları özellikle Uzakdoğu’da çok eski tarihler- den beri uygulanmaktadır. 35 Bununla birlikte alternatif çözüm yolları, kurumsal olarak 1960’lı yıllarda ABD’de gelişme göstermiştir. Bu nok- tada 1976 tarihli Pound Konferansı’ndan özellikle bahsedilmelidir. Bu konferansta, Amerikan yargı sisteminin en önemli sorunlarının paha- lılık, gecikme ve ağır iş yükü olduğu dile getirilmiş ve “ mahkemelerin, belli türdeki davaların uygun bir çözüm usulüyle yönetecek uyuşmaz- lık çözüm merkezleri hâline dönüştürülmesi” fikri kabul edilmiştir. Bundan sonra da ABD’de alternatif çözüm yolları büyük bir gelişme göstermiştir. Kıta Avrupası’na baktığınızda ise, alternatif çözüm yol- larının biraz daha yavaş bir şekilde geliştiği görülmektedir. Öyle ki Avrupa Birliği, alternatif çözüm yollarına 1990’lı yılların sonunda ilgi göstermeye başlamıştır. Yapılan çalışmaların ilk sonucu, 2002 tarihli Alternatif Çözüm Yollarına İlişkin Yeşil Kitap olmuştur. Daha sonra 2004 yılında Arabuluculara İlişkin Etik Davranış Kuralları Kanunu kabul edilmiştir. Nihâyet 21.05.2008 tarihinde Medeni ve Ticari Uyuş- mazlıklarda Arabuluculuk Yönergesi kabul edilmiştir. 36 33 Frank E. A. Sander: “Alternative Methods of Dispute Resolution: An Overview ”, University of Florida Law Review 1985, Vol. 37, s. 8. 34 Alper Bulur, “Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları ve Arabuluculuk Yönte- mi”, Ankara Barosu Dergisi , Yıl 65, Sayı 4, Güz 2007, s.31; Süha Tanrıver, ” Hukuk Uyuşmazlıkları Bağlamında Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları Ve Özellikle Arabuluculuk”, TBB Dergisi , Sayı 64, 2006, s.151. 35 Seda Özmumcu, Uzak Doğu’da Arabuluculuk Anlayışı ile Türk Hukuk Sisteminde Arabuluculuk Kurumuna Genel Bir Bakış (6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Çerçevesinde), On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2013, s.7. 36 Mert Namlı, “ İş Mahkemeleri Kanunu Tasarısı Taslağı İle Getirilen Zorunlu ArabuluculukKurumununMedeniUsulHukukuBakımındanDeğerlendirilmesi”, İş Hukuku Ve Sosyal Güvenlik Hukuku Derneği 40. Yıl Uluslararası Toplantısı, İş Mahkemeleri Kanunu Tasarısı Taslağının Değerlendirilmesi, 14 Mayıs 2016