Türkiye Barolar Birliği Dergisi 135.Sayı

420 İş Yargısında “Arabuluculuk” Rusya’da arabuluculuk ve arabuluculuğa benzer uzlaşma yöntem- leri bulunmakta; iş uyuşmazlıklarında arabuluculuğa nadiren başvu- ru yapılmakta, genellikle aile ve arazi meselelerinde başarılı sonuçlar alınmaktadır. 45 İtalya, daha önce iş uyuşmazlıklarında arabulucuya başvuruyu zorunlu bir hale getirmiş, ancak daha sonra bunu ihtiyari olarak uygu- lamaya başlamıştır. Bu anlamda İtalya alternatif uyuşmazlık yöntem- lerinin uygulamada yaratacağı risklere karşı deneyim kazanmış bir ülkedir. Türkiye’nin henüz yeni hazırlandığı dava şartı, yani zorunlu arabuluculuk uygulamasından İtalya neden vazgeçmiştir? İtalya’da uygulanan zorunlu arabuluculuk iş mahkemelerinin yükünü azalt- mış, ancak genel olarak uzlaşmaya inanmayan tarafların sadece mah- kemeye başvurmak için arabuluculukta zaman geçirmeleri, davaların sonuçlandırılma sürelerinin uzamasına neden olmuştur. 46 ABD’de bütün mahkemeler, tarafları birbiriyle görüşmeleri ve da- vayı uzlaşmayla çözmeleri konusunda teşvik etmektedir. Yargıç bir uzlaştırmacı gibi, taraf tutmadan avukatlara yardım edecek, davala- rının zayıf ve güçlü yanlarını görmelerini sağlayacaktır. Bazı eyalet mahkemelerinde, özel olarak görevlendirilmiş uzlaşma yargıcının (setlement judge) gözetiminde, bir uzlaşma görüşmesi yapılması talep edilir. ABD’de, özellikle değeri düşük olan uyuşmazlıklarda alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemlerinin uygulandığını söylenebilir. Yargı- lama masraflarının yüksekliği, yargılamanın uzun sürmesi, davada davayı kazanan lehine mahkeme masraflarına hükmedilmemesi, jü- rinin kararının ne olacağının tam olarak bilinmemesi ve yargılamanın çok fazla şekilci olması gibi nedenlerden dolayı alternatif uyuşmaz- lık çözüm yöntemleri gibi, şekli kurallardan arınmış çözüm yollarının gelişim göstermesi söz konusu olmuştur. ABD’de tahkikat aşamasına gelen davaların toplam sayıya oranı yüzde 10’dur. 47 İş uyuşmazlıklarında alternatif çözüm yolları, işçi ve işveren ara- Dışı Çözüm Yolları ve Mediation”, İÜHFM C. LXVIII, S.1-2, 2010, s.211. 45 Daria V. Chernyaeva, “ Rus Hukukunda İş Uyuşmazlıklarının Çözümünde Ara- buluculuk” İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Derneği 40. Yıl Uluslararası Toplantısı, İş Mahkemeleri Kanunu Tasarısı Taslağının Değerlendirilmesi, 14 Ma- yıs 2016 İstanbul (Editör: Prof. Dr. Kübra Doğan Yenisey), s.93 46 Loi, agm. s.128. 47 Bulur, agm , s.34.