Türkiye Barolar Birliği Dergisi 135.Sayı

501 TBB Dergisi 2018 (135) Saba ÖZMEN dayanır. Sözlesmeden dönme beyanının karsı tarafa varmasıyla huku- ki sebep, hem ifa edilmemis edim yükümlülükleri hem de ifa edilmis olanlar bakımından geçmise etkili biçimde ( ex tunc ) sona erdiginden dönülen sözlesmeye dayanılarak kazanılan aynî hakların nedensellik ( illilik ) sonucu devralana geçmedigi kabul edilir. Bu görüş uyarınca sebebe baglı tasınmaz mülkiyetinin devrini içe- ren sözlesmeden dönüldügünde artık mülkiyetin, mülkiyet karinesin- den yararlanan sözleşme tarafına ait olması düsünülemeyeceginden taşınmazlarda TMK m. 1025 hükmü geregince sebebe baglı tasarruf islemi olan tescil yolsuz hale gelecektir. Böylece temelinde yatan istih- kak iddiasıyla 8 ( TMK m. 683 ) davacı, herhangi bir süreye tâbi olmaksı- zın tapu sicilinin düzeltilmesi davası açılabilecektir. 9 V. SÖZLESMEDEN DÖNMENIN SONUÇLARINA ILİKIN GÖRÜŞÜMÜZÜN DEĞERLENDİRİLMESİ Katıldıgımız kanunî borç iliskisi görüsü 10 ( Vertragstheorie - Legalessc hulAdverhältnisstheorie ) uyarınca ise sözlesmenin dogrudan ve geçmise etkili biçimde ( ex tunc ) ortadan kalktıgı, dönülen sözlesme uyarın- ca önceden yapılan kazandırmalar sebebe baglı tasarruf islemiyle yapılmıs olsa dahi, devredilmis hakkın kendiliginden hak sahibine dönmeyecegi ve sözlesmeden dönmenin tasarruf islemi üzerinde et- kisinin olmadıgı kabul edilmektedir. Bu görüs savunucularına göre, sözlesmeden dönme ile borç iliskisi geçmise etkili biçimde sona erse 8 Sözleşmeden dönme halinde doğrudan sebepsiz zenginleşme hükümlerine baş- vurmamızın sebebi, olumsuz zararın da talebine yer olmakla, bu konuda sebepsiz zenginleşme zamanaşımına tabi olmamak için kanuni borç ilişkisi görüşünü sa- vunmaktayız. 9 Buz, s. 140, 172, 173. 10 Bu görüsü savunan yazarlar: Paul Piotet, ‘Akdin Feshinden Sonra Edimlerin Iadesi’, Çev. Ilhan Helvacı, Prof. Dr. Kemal Oguzman’ın Anısına Armagan, Beta Yayıncılık, Istanbul, 2000, s. 917-924, s. 923; Hermann Becker, Kommentar zum Schweizerischen Zivilgesetzbuch, Band VI, Obligationenrecht, I. Abteilung, Art. 1-183, Verlag von Staemp i, Bern, 1941, Art. 109, N. 4, 5; Selahattin Sulhi Teki- nay/Sermet Akman/Haluk Burcuoglu/Atilla Altop, Tekinay Borçlar Hukuku, Filiz Kitabevi, Istanbul, 1993, s. 968; Alper Gümüs, Borçlar Hukuku Özel Hü- kümler, C. II, Vedat Kitapçılık, Istanbul, 2010, s. 78, 79; Alman hukukunda BGB §346 hükmü sözlesmeden dönmenin sonuçlarını düzenlemektedir ve düzenleme sebepsiz zenginlesmeye dayalı iade borcundan farklıdır. Bkz. Ludwig Ennecce- rus/Heinrich Lehmann, Lehrbuch des Bürgerlichen Rechts, Band 2: Recht der Schuldverhältnisse, Tübingen, 1958, s. 165 vd.