Türkiye Barolar Birliği Dergisi 135.Sayı

559 TBB Dergisi 2018 (135) Talih UYAR aranmaz. Alacak ilâm mahiyetinde bir vesikaya müstenit ise mahkeme temi- nata lüzum olup olmadığını takdir eder. ” denilmişken, İİK. mad. 281/II’de; “ Hâkim, iptale tabi tasarrufların konusu olan mallar hakkında alacaklı- nın talebi üzerine ihtiyati haciz kararı verebilir. Teminatın lüzum ve miktarı mahkemece takdir ve tâyin olunur. Şu kadar ki, davanın elden çıkarılmış mal- lar yerine kaim olan kıymete taallûku halinde, teminat göstermeksizin ihtiyati haciz kararı verilemez. ” denilmiştir. Görüldüğü gibi; davacı-alacaklının “ihtiyati haciz” talebini yerin- de bulan mahkemenin, bu kararı verirken -İİK. mad. 259/I’den farklı olarak- davacı-alacaklıdan mutlaka teminat gösterilmesini istemesi ge- rekmemektedir. 218 Bu husus maddenin -538 sayılı Kanuna ait- Hükü- met Tasarı Gerekçesinde “ iptal davası neticesinde cebri icraya konu teşkil etmesi istenilen mallar üzerinde alacaklıya doğrudan doğruya ihtiyati haciz vazedebilmek yetkisi tanınmış ve bu hususta teminat iradesi dahi mecburi olmaktan çıkarılarak, bu cihet mahkemenin takdirine bırakılmıştır. Vaktinde verilecek bir haczi ihtiyati kararının, bir takım hallerde üçüncü şahsın haksız mukavemetini kırmaya yardım edeceğini tahmin etmek caizdir... ” 219 ş e k l i n d e ifade edilmiştir... Mahkeme “teminatın lüzum (yani, teminat gösterilmesi gerekip gerekmediğini) ve miktarını” tayin edecektir. Bu- nun için ö n c e mahkemenin “teminat gösterilmesine gerek bulunup bulunmadığını” değerlendirmesi, ondan s o n r a da, eğer “teminat gösterilmesine gerek görürse” o zaman “ne kadar (ne miktarda) temi- nat gösterilmesini” (HMK. mad. 87/(1) -%10, %15, %20 oranında gibi- kararlaştıracaktır. Mahkeme neye göre -yani; hangi hususları inceleyerek- teminata gerek bulunup bulunmadığına karar verecektir? Kanımızca; mahkeme “yaklaşık ispat kurallarına göre” 220 221 hem davacı-alacaklının alaca- 218 Akşener, H.S. Tasarrufun İptali Davalarında İhtiyati Haciz (Legal D. Ağus- tos/2013, s:116) 219 Uyar, T. İİK Şerhi, C:12, 2009, s:19152 220 Ayrıntılı bilgi için bknz: Albayrak, H. Medeni Usul ve icra İflas Hukukunda Yak- laşık İspat, 2013, s:29 vd., 251 vd. 221 “Yaklaşık ispat”; niteliği itibarı ile dava olmayan, mahkemeden bir takım usuli taleplerin kabul edilmesinde incelenmesi gereken maddi şartların ispatında kulla-