Türkiye Barolar Birliği Dergisi 135.Sayı

72 Bireysel Başvuruda İkincillik İlkesi ve Denetim Yetkisinin Sınırları Sorunu AYM çeşitli başvurularda düşünceyi açıklama ve basın özgürlüğü haklarının ihlal edildiğine karar vermiştir. 203 İhlal kararlarının gereği, mahkemesince yeniden yargılama yapılarak ihlal nedeninin ortadan kaldırılması suretiyle yerine getirilmektedir. İhlal, yaptırımın demok- ratik toplumda gerekli olmadığı nedenine dayanıyorsa yaptırım veya mahkûmiyet kararının kaldırılması gerekir. İhlal nedeni müdahalenin ölçüsüzlüğü ise, yaptırımın ölçülü olarak yeniden belirlenmesi icap eder. 204 Bireysel başvuruda AYM’nin yetki alanıyla ilgili olarak benzer değerlendirmenin, toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı, 205 siyasi örgütlenme hakkı, 206 özel hayatın gizliliği hakkı 207 veya mülkiyet hakkı 208 ile ilgili kararlar üzerinden yapılması da mümkündür. Belir- tilen haklar bakımından da Mahkemenin denetim yetkisini anayasal ölçü normlar çerçevesinde kullandığı söylenmelidir. Ancak makalenin sınırlı kapsamı nedeniyle burada örnek olarak yapılan değerlendirme- lerin yeterli olduğu düşünülmektedir. III. SONUÇ Ülkemizde 23 Eylül 2012 tarihinde yürürlüğe giren AYM’ne birey- sel başvuru uygulaması 5 yılını doldurmuş bulunmaktadır. Bu sürede gerçekleşen bireysel başvurulara konu kamu gücü işleminin çoğunluk- la mahkeme kararları olması nedeniyle, AYM ile ilk derece mahkeme- leri ve yüksek mahkemeler arasında zaman zaman yetki tartışmaları 203 Bkz. örneğin AYM Emin Aydın, B. No: 2013/2602, 23.1.204; Bekir Coşkun, B. No: 2014/12151, 4.6.2015. 204 Belirtelim ki AYM’nin Emin Aydın kararı bu açıdan sorunludur. Kararın 86. pa- ragrafında müdahalenin haklı ve demokratik toplumda gerekli olduğunun söy- lenemeyeceği tespiti yapılması karşısında bu nedenle ihlal kararı verilmeli iken, sonraki paragrafta gerekmediği halde ölçülülük incelemesi yapılıp, ölçüsüzlük nedeniyle ihlal kararı verilmiştir. 205 Örneğin bkz. Ali Rıza Özer ve Diğ. B. No: 2013/3924, 6.1.2015; Osman Erbil B. No: 2013/2394, 25.3.2015. 206 Bkz. Metin Bayyar ve Halkın Kurtuluş Partisi B. No: 2014/15220, 4.6.2015; Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası ve Diğ. B. No: 2014/920, ,25.5.2017. 207 Bkz. Aslan Faruk Toprak B. No: 2013/2957, 24.3.2016; T.A.A. B. No: 2014/19081, 1.2.2017; Halime Sare Aysal B. No: 2013/1789, 11.11.2015; Ahmet Acartürk B. No: 2013/2084, 15.10.2015. 208 Bkz. Yaşar Albayrak B. No: 2013.45.23, 16.9.2015; Tevfik Baltacı B. No: 2013/8074, 9.3.2016; Bekir Sağırdak B. No: 2013/5669, 24.3.2016; Mahmut Üçüncü B. No: 2014/1017, 13.7.2016.