Türkiye Barolar Birliği Dergisi 135.Sayı

80 AİHM Kararları Işığında Kamu Görevlilerinin Grev Hakkı I. Kamu Görevlisi Kavramı 1982 Anayasası’nın 128. maddesi “Devletin, kamu iktisadi teşebbüs- leri ve diğer kamu tüzel kişilerinin genel idare esaslarına göre yürütmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevler, memurlar ve diğer kamu görevlileri eliyle görülür” şeklindedir. Dolayı- sıyla kamu görevlilerinin temel olarak memurlar ve diğer kamu gö- revlilerinden oluştuğu ifade edilebilir. 1 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “İstihdam Şekilleri” başlıklı 4. maddesine göre memurlar : “Mevcut kuruluş biçimine bakılmaksızın, Devlet ve diğer kamu tüzel kişilik- lerince genel idare esaslarına göre yürütülen asli ve sürekli kamu hizmetlerini ifa ile görevlendirilenler, bu Kanun’un uygulanmasında memur sayılır” şek- linde ifade edilmiştir. 2 Memuriyet statüsünü, devlete ait kuruluşlarda kamu hizmeti gören, asli ve sürekli olarak atanan, üçüncü şahıslara karşı sorumluluğu bulunmayıp görev yaptığı kamu kuruluşuna karşı sorumluluğu bulunan, ücretlerini “maaş” olarak Devlet bütçesinden alan ve maaşı çalıştığı kurum tarafından işe başladığı gün peşin ola- rak ödenen kamu görevlisi olarak tarif etmek mümkündür. 3 Başka bir deyişle memur, kamu hizmetlerine özgülenmiş kadrolar içinde sürekli biçimde çalışan, kamu hizmeti dışında özel bir iş görmeyen, Devlet ve örgütü içinde yer alan, altlık-üstlük ilişkisi şeklindeki hiye- rarşi düzeninin kuralları ile sıkı sıkıya bağlı olan kamu görevlisidir. 4 Anayasa tanımı kapsamındaki diğer kamu görevlileri ise, genel olarak yardımcı hizmetlerde çalışan kamu görevlileri ve sözleşmeli personel- ler olarak ifade edilebilir. 657 sayılı DMK’nın 36. maddesinin 10(X). bendine 5 göre kamu kuruluşlarında bedeni işgücü ile büro hizmetin- 1 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, R.G. Tarih: 9.11.1982, Sayı: 17863 (mükerrer). 2 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, R.G. Tarih: 23.7.1965, Sayı: 12056. 3 Refik Korkusuz, “Ülkemizde Kamu Görevlilerine Sendika Hakkı ve İçeriği”, Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi , Sayı: 12, 2009, s. 107-108. 4 İsmet Giritli/ Pertev Bilgen/Tayfun Akgüner/Kahraman Berk, İdare Hukuku, Der Yayınları, 7. Basım, İstanbul 2015, s. 677; Ünal, Emel, Türkiye’de Memurların Sendikal Hakları Çerçevesinde Grev Hakkı, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2012, s. 14. 5 657 sayılı DMK’nın 36/X. düzenlemesi “Yardımcı hizmetler sınıfı, kurumlarda her türlü yazı ve dosya dağıtmak ve toplamak, müracaat sahiplerini karşılamak ve yol göstermek; hizmet yerlerini temizleme, aydınlatma ve ısıtma işlerinde ça- lışmak veya basit iklim rasatlarını yapmak; ilaçlama yapmak veya yaptırmak veya tedavi kurumlarında hastaların ve hastanelerin temizliği ve basit bakımı ile ilgi- li hizmetleri yapmak veya kurumlarda koruma ve muhafaza hizmetleri gibi ana hizmetlere yardımcı mahiyetteki görevlerde her kurumun özel bünyesine göre ve