Türkiye Barolar Birliği Dergisi 135.Sayı

83 TBB Dergisi 2018 (135) Cem Ümit BEYOĞLU 1- Grev Tanımı Grev, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 58. maddesinde “İşçilerin, topluca çalışmamak suretiyle işyerinde faaliyeti dur- durmak veya işin niteliğine göre önemli ölçüde aksatmak amacıyla, aralarında anlaşarak veya bir kuruluşun aynı amaçla topluca çalışmamaları için verdiği karara uyarak işi bırakmalarına grev denir” şeklinde tanımlanmıştır. 16 Grevi, belli bir işverene bağlı olarak çalışan ve mevcut çalışma şartlarından memnun olmayan, şartlarını düzeltmeyi amaçlayan çalı- şanların işverene baskı yapmak amaçlı olarak toplu şekilde çalışmayı bırakmak olarak tanımlamak mümkündür. Grev hakkı, çalışanların topluca işi bırakabilmesi, grev devam ettiği sürece çalışmadan kaçına- bilmesi ve grev sona erince ise işinin başına dönebilmesini ifade eder. Normal zamanda çalışmak durumunda olan çalışanların, grev süre- since işlerini bırakmalarının hukuka ve sözleşmelerine aykırılık teşkil etmemesi, grev hakkı ile mümkün olacaktır. 17 Grevin maddi ve psi- kolojik unsur olmak üzere, temelde iki unsuru olduğunu ifade etmek gerekir. Maddi unsur çalışmanın bırakılması olup, psikolojik unsur ise çalışmanın bırakılması hususunda anlaşma veya bir kuruluşun kararı- na uyma şeklindedir. Maddi unsur kapsamında çalışmayı bırakmanın; çalışan sıfatını taşıyan kimseler tarafından topluca ve fiilen yerine geti- rilmiş olması gerekmektedir. Psikolojik unsurda ise, çalışmayı durdur- mak veya çalışmanın niteliğine göre önemli ölçüde çalışmanın aksatıl- ması amacıyla çalışmanın topluca bırakılması gerekmektedir. Ayrıca çalışmayı bırakma veya yavaşlatma kararı, toplu şekilde alınması ya da bir kuruluşun kararı doğrultusunda olmalıdır. 18 Grevin de dahil ol- duğu toplu eylemleri etkileyen dinamikler ve şartlara da değinmek ge- rekirse; genel olarak çalışma gücü ve istihdamın yapısı, sendikalaşma ve çalışma mevzuatı ile siyaset ve sendikacılık gibi hususların grevi tetiklediğini söylemek gerekmektedir. 19 16 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu, R.G. Tarih: 7.11.2012, Sayı: 28460. 17 Grevin çeşitli tanımları ve özellikle sosyolojik tanımı ile hukuki tanımı arasındaki ilişki hakkında ayrıntılı bilgi için bkz. Yüksel, s. 113-114. 18 Grevin maddi ve psikolojik unsurları hakkında ayrıntılı bilgi için bkz. Yüksel, s. 114-118; Erhan Tutal, “Türk Hukukunda Grev Hakkı ve Uluslararası Belgeler- de Görünümü”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi , Yıl: 4, Sayı: 15, 2013, s. 432-434; Ünal, s. 29-30. 19 Aziz Çelik, “Türkiye’de 2000’li Yıllarda Grevler ve Grev Dışı Eylemler: Çalışma Hayatında “Pax Romana” mı?”, IV. Sosyal Haklar Ulusal Sempozyumu, 2012, s.