Türkiye Barolar Birliği Dergisi 135.Sayı

88 AİHM Kararları Işığında Kamu Görevlilerinin Grev Hakkı 4 Aralık 1950 tarihli Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin “Der- nek Kurma ve Toplantı Özgürlüğü” başlıklı 11. maddesi “Herkes barışçıl olarak toplanma ve dernek kurma hakkına sahiptir. Bu hak, çıkarlarını ko- rumak amacıyla başkalarıyla birlikte sendikalar kurma ve sendikalara üye olma hakkını da içerir” şeklindedir. 35 18 Ekim 1961 tarihli Avrupa Sosyal Şartı’nın “Örgütlenme” başlıklı 5. maddesi “Tüm çalışanlar ve çalıştı- ranlar ekonomik ve sosyal çıkarlarını korumak amacıyla ulusal ve uluslara- rası kuruluşlar düzeyinde örgütlenme özgürlüğüne sahiptir ” ve “Toplu Pazarlık” başlıklı 6. maddesinin dördüncü fıkrası “Menfaat uyuşmazlığı durumunda çalışanların ve çalıştıranların, bir önceki toplu sözleşmelerden doğabilecek yükümlülükler saklı kalmak üzere grev hakkı dâhil, ortak hare- ket hakkını tanır” şeklindedir. 36 Türkiye, her ne kadar Şart’ı onaylamış olsa da, Şart’ın 5 ve 6. maddelerine çekince koymuştur. Türkiye’nin Şart’ı onaylamasının gerekçeleri sosyal normların Batı Avrupa ülke- lerinin sosyal normlarına uyum, Şart kapsamındaki haklardan çağdaş ve demokratik Türk toplumunun mahrum edilmemesi düşüncesi ve çalışan Türk vatandaşlarının sosyal şartlarının iyileştirilmesi olarak özetlenebilir. Ancak öne sürülen bu gerekçelere rağmen, sendikal hak- lara ilişkin maddelere çekince konması bir çelişki olmuştur. Üstelik bu çekincenin resmi gerekçesinde yer alan “Ülkemizin sosyo-ekonomik şartları” şeklindeki yetersiz ve muğlak ifade göz önünde bulundurul- duğunda, çelişki daha net şekilde görülebilecektir. 37 Bununla beraber, Türkiye tarafından bu maddelere konan çekincelerin sınırlı etkisi ol- duğu, GÜLMEZ tarafından: “… söz konusu haklar, üstelik daha etkili ve güçlü bir denetim mekanizmasının yaptırımına bağlanmış olarak, onaylanan 141; Kutal, “Grev Hakkı …”, s. 135-136. 35 Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Türkiye tarafından onaylanarak 19 Mart 1954 tarihinde 8662 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Sözleşme metni için bkz. http://www.goc.gov.tr/files/files/AIHS.pdf , E.T.: 6.6.2017. 36 Avrupa Sosyal Şartı, Türkiye tarafından onaylanarak 14 Ekim 1989 tarihinde 20312 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. http://www.resmigazete.gov.tr/main. aspx?home =http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/20312.pdf& main=http:// www.resmigazete.gov.tr/arsiv/20312.pdf , E.T.: 6.6.2017. 37 Avrupa Birliği’nin Türkiye’ye ilişkin ilerleme raporlarında da sürekli biçimde eleştirilen son derece önemli bir hususun, bu şekilde genel ve belirsiz gerekçeyle geçiştirilmesi kabul edilemez. Üstelik her iki madde için de aynı gerekçenin öne sürülmesi, asıl sebebin kamu görevlilerinin sendikal haklardan yoksun bırakıl- ması isteği olduğunu düşündürmektedir. Mesut Gülmez, “Gözden Geçirilmiş Avrupa Sosyal Şartına Uyum Sağlayabilecek miyiz?”, Çalışma ve Toplum Dergisi , 2007/1, s. 36-43.