Türkiye Barolar Birliği Dergisi 136.Sayı

12 İktidar ve Yargı İlişkileri Sorunu durumu iktidarın bütünlüğü için oldukça güçlü bir tutkaldır. Çünkü egemenden başka özne ve irade yani herhangi bir iktidarı olan veya herhangi bir biçimde adayı olabilen yok, geriye kalanlar ve her şey ik- tidar amacında ancak araçtır. Bu heterojen olan, birden çok değişkeni olan denklem ve iktidar biçimi değildir; bu tek bir değişkeni olan bir denklem ve homojen bir iktidar biçimidir. Bu iktidarı bütünüyle tek ve tekil olan egemenin varlığıyla koşullandırma durumudur. İktidar büyülü bir olgudur. Nitekim iktidarın baş döndürücü bir tarihsel gelişimi vardır. Bu gelişimi ile iktidar toplumsal alandan siya- sal ilişkilere ve sosyolojik etkileşimlere kadar oldukça geniş bir ortam- da hacim bulmuş ve beraberinde tartışmalar getirmiştir. İktidarın ne olduğu sorunu kadar iktidarın denetlenmesi de başlı başına bir sorun- dur. İktidarın neliği sorunu iki değişken, daha doğrusu özne ve nesne ilişkisi etrafında belirmektedir. İktidar geniş anlamda hacim bulurken bir yandan özneler tekilleşme eğilimi gösterir diğer yandan nesneler çoğalır. Bu yönüyle iktidar organik bir yapı gösterir. Baş ve kontrol edeceği diğer organlar varlık bulur. İktidar bunu rasyonel ve romantik hiyerarşisi ile kurgular. İktidarın denetimi sorunu ise denetim ve den- ge olarak kendi içerisinde farklılaşmaktadır. Denetim iktidara ilişkin özneler arasında ters bir ilişki biçimi oluştururken denge ise en az iki özne yapısı gerektirir. Bu şekilde nihai olarak iktidarın belirlenmesi, tanımlanması ve sınırlandırılması söz konusu olur. Bununla beraber iktidar yine de belirsiz bir olgudur. Gerçekten de iktidarın belirlenmesi, tanımlanması ve nihai olarak sınırlandırılması süreci oldukça zor bir faaliyettir. Nitekim Nye bu bağlamda “iktidar, tıpkı aşk gibidir; deneyimlenmesi, tanımlanmasından ve ölçülmesin- den daha kolaydır” demiştir. 4 Yine Nye’nin belirttiği gibi iktidar bu yönüyle hava durumuna benzemektedir. Herkes hakkında konuşur ancak kimileri onu anlar. 5 Hawley de bu gerçekliği vurgulamış ve ik- tidarı enerjiye benzetmiştir. Ona göre fizikteki enerji gibi sosyal alan- da iktidarın her yerde aynı anda var olan ve değişik görünüm biçimi kazanabilen bir yapısı bulunmaktadır. Bu sebeple her sosyal davranış, ilişki ve yapı iktidar ile ilintilidir. 6 Russel de fizikte enerji ne ise iktidarı 4 Joseph S. Nye, “The Changing Nature of World Power”, Political Science Quar- terly, V. 105, S. 2, 1990, s. 177. 5 Nye, a.g.e., s. 177. 6 Amos H. Hawley, “Communitiy Power and Urban Renewal Success”, The Ameri-