Türkiye Barolar Birliği Dergisi 136.Sayı

150 İHAM’ın Vergi Cezalarında Ne Bis İn İdem İçtihadı ile Türk Hukukunun Uyum Sorunu rarının ‘idem’ açısından ulaştığı bu sonucun, aşağıda eleştirilecek ‘bis’ açısından ulaştığı sonuçtan farklı olmak üzere tutarlı ve doğru olduğu görülmektedir. Zira başvurucu vergi beyannamesinde gelirini doğru beyan etmemesi sonucunda doğan kaçakçılık suçu ile vergi ziyaı kaba- hati aynı olayla aynı anda doğmuştur. Glantz kararından sonra verilen Lucky Dev/İsveç kararında ise bu maddi sonuçlar yaklaşımı daha belirgin bir hal almıştır. Karara konu olayda başvurucunun itham edildiği defter hilesi suçunun unsurla- rıyla, vergi kaybına bağlı uygulanan cezai nitelikteki yaptırımın farklı olaylardan kaynaklandığı belirlenerek ayniyet unsurunun oluşmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Mahkeme bu çerçevede vergi kaçakçılığı suçu- nun defterlerde usulsüzlük yapılmadan da işlenebilecek nitelikte oldu- ğunu, defterlerde doğru kayıt yükümlülüğünün vergisel sonuçlardan bağımsız olduğunu ve dolayısıyla her iki suç arasında olay yönünden bir örtüşme olmadığını belirlemiştir. 21 Gerçekten defterlerde yapılan gerçek dışı kayıtlar ile gerçek dışı/düşük tutarlı bir vergi beyannamesi verilmesi fiilleri birbirinden farklı tarihlerde işlenmekte ve birbirlerin- den ayrılabilmektedir. Bu değerlendirme vergi cezaları kapsamında ‘idem’ unsuru açı- sından önemli bir tartışmayı da içinde barındırmaktadır: Defterlerde- ki usulsüzlüklerin vergi kaçakçılığı amacıyla işlenmesi halinde söz ko- nusu olan aynı fiil değil midir? Bu soruyu ilgili devletteki vergi sistemi ve suç tiplerine göre cevaplamak gerekir. Beyana dayalı bir sistemde verginin kaçırılması fiili, eksik/hatalı bilgileri içeren vergi beyanna- mesinin idareye sunulması ile işlenir. Defterlerde hileli kayıt tutmak ise bağımsız olarak vergi kaçırma suçunu oluşturmaksızın aynı amaca yönelik bağımsız bir fiildir. Tıpkı salt cinayet suçunu işlemek için ruh- satsız silah edinilmesinin, cinayet suçunu oluşturan hareketler kap- samı içinde değerlendirilmeyip ya da içtima uygulanmadan ayrı bir cezanın konusunu oluşturması gibi. Nitekim daha az vergi ödemek için sahte belge kullanma ve ilgili vergi döneminde vergi matrahını daha düşük gösterme fiilleri (tıpkı ruhsatsız silah-cinayet örneğindeki gibi) aynı amaç için ifa edilse bile, toplamda ilki tehlike ikincisi ise 21 Lucky Dev/İsveç, 5. Daire, 27.02.2015, paragraf 55