Türkiye Barolar Birliği Dergisi 136.Sayı

162 İHAM’ın Vergi Cezalarında Ne Bis İn İdem İçtihadı ile Türk Hukukunun Uyum Sorunu denetlemektir. Dolayısıyla bu hükümden vergi ve ceza yargılamala- rı arasında bir etkileşim kurulamayacağı anlamı çıkarılamaz. Sorun VUK md 367/son fıkrasının varlığından çok vergi yargısı ile ceza yar- gısı arasındaki ilişkiyi kuracak bir hükmün yokluğu, bir eksik düzen- leme sorunudur. 39 Bu eksik düzenleme sorunu özellikle vergi mahkemesinin ceza mahkemesinin alanına giren bir konuda hüküm kurması halinde kar- şımıza çıkabilir. Bu durumu VUKmd 359 kapsamındaki vergi kaçakçı- lığı suçlarını yargılayan ceza mahkemesi ile md 344 kapsamında veri- len vergi ziyaı cezası işlemini denetleyen vergi mahkemesinin yaptığı işlemler açısından örneklendirebiliriz. Aslında md 359 bir tehlikeyi, md 344 ise bir zararı konu aldığından, vergi mahkemesinin muhake- mesi, vergi ziyaı cezası uygulanmasını gerektirecek bir zararın varlı- ğını ve miktarının doğruluğunu tespitten ibarettir. Dolayısıyla md 359 kapsamında mahkûmiyete hükmedilmesi, md 344 kapsamında denet- lenen vergi ziyaı cezasının hukuka uygun kabul edilmesini gerektir- meyecektir. Aynı şekilde md 359 kapsamında doğru bir mahkûmiyet kararı verilmekle beraber, md 344 kapsamında ceza kesilmesini gerek- tirecek bir kayıp yaşanmamış, ya da vergi kaybına bağlı olarak kesilen ceza doğru hesaplanmamış olabilir. Bu kapsamda ceza ve vergi mah- kemeleri tarafından verilen lehe ve aleyhe kararların birbiri ile çeliştiği ya da mükerrerlik oluşturduğu söylenemez. Buna karşın ceza mahkemesinin sanığa ceza vermediği her du- rumun vergi mahkemesi açısından bağlayıcı olduğundan da söz edi- lemez. Bağlayıcılık tartışmasının düğüm noktası, ceza mahkemesinin maddi bir gerçeği tespit edip etmediğidir. Nitekim ceza mahkemesin- ce beraat kararı, Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) md 223/2-b kapsa- mında “ Yüklenen suçun sanık tarafından işlenmediğinin sabit olması ” nede- niyle verilebildiği gibi, md 223/2-e kapsamında “ Yüklenen suçun sanık tarafından işlendiğinin sabit olmaması ” nedeniyle de verilebilir. CMK md 223/b kapsamında verilen ve maddi bir gerçeğin tespitine dayanan be- raat kararının vergi mahkemesindeki yargılamada dikkate alınması gereklidir. 39 Mustafa Akkaya, “Vergi Kaçakçılığı Suçları Teori ve Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar”, Vergi Kaçakçılığı Suçları Sempozyum Kitabı, Yetkin Yay, Ankara, 2017, s 25