Türkiye Barolar Birliği Dergisi 136.Sayı

16 İktidar ve Yargı İlişkileri Sorunu Bununla beraber çeşitli destek olguların da iktidarın deyim yerin- deyse ehlileştirilmesi için gereklidir. Bu olgular hukuk devleti, kuv- vetler ayrılığı ve çoğulcu demokrasi anlayışı gibi somutlaşmaktadır. Bu şekilde siyasi iktidarın denetimi ve dengelenmesi söz konusu olabi- lir. Burada ise karşımıza bağımsız ve tarafsız bir organ veya daha doğ- rusu iktidar alanı olarak yargı çıkmaktadır. Yargı siyasi iktidarın be- lirlenmesi, tanımlanması ve sınırlandırılması için veya bir başka ifade ile dengelenmesi ve denetlenmesi için olmazsa olmaz bir kurumdur. İşte bu doğrultuda aşağıda bağımsız ve tarafsız bir yargının varlığının önemi üzerinde durulacaktır. B. Anayasacılık ve Yargı 1. Organik Yaklaşımdan Mekanik Yaklaşıma: Denge ve Denetim Madison Federalist yazılarında şunu demektedir: “çeşitli yetkile- rin gitgide aynı organda toplanmasına karşı asıl güvence, her orga- nı yürütenlere ötekilerden gelecek karışımlara dayanabilmeleri için gerekli anayasa araçlarını ve kişisel itkileri vermektir. Bütün başka durumlarda olduğu gibi, burada da savunma araçları saldırma teh- likesiyle orantılı olmalıdır. Tutkuya karşı tutku çıkarmak gerekir. İn- sanın çıkarı, bulunduğu yerin anayasal haklarıyla ilişkili olmalıdır. Devlet erkinin kötüye kullanılmaması için bu gibi çarelerin gerekli görülmesi, belki insan doğasına güvensizlik sayılabilir. İnsanlar me- lek olsaydı, devlete gerek kalmazdı. İnsanları melekler yönetseydi, in- sanlar üstünde ne dış denetlemelere gereksinme duyulurdu ne de iç denetlemelere. İnsanlar tarafından, insanlar üstünde yürütülecek bir devlet kurarken, en büyük güçlük şurada: Önce devleti, yönetilenle- ri denetimi altına alabilecek bir duruma getireceksiniz, ondan sonra da kendi kendisini denetimi altına almasını isteyeceksiniz. Kuşkusuz, devlet üstündeki asıl denetim, devletin halka dayandırılmasıdır; fakat tecrübe yardımcı tedbirlerin gerekliliğini de insanlığa öğretmiştir.” 18 Kaboğlu’nun ifade ettiği gibi “anayasa, bir özgürlük tekniğidir”. Bu özlü tanım “özgürlük ve otorite arasında denge” tesis eden temel norm olarak anayasanın işlevinde “özgürlük lehine” vurguyu ortaya 18 Tunçay, a.g.e., s. 520.