Türkiye Barolar Birliği Dergisi 136.Sayı

190 Vergi Yargısında İstinaf Üzerine Bir Değerlendirme lemeleri arasındaki temel farkı, inceleme sonucunda verilen kararların kesin olup olmadığına dayandırmak mümkündür. Ancak bu ayrımın itirazın kaldırılarak istinafın benimsendiği üç dereceli idari yargı ve vergi yargısında pratik bir önemi de kalmamıştır. II. VERGİ YARGISINDA İSTİNAF Türk hukukunda vergi yargısının nerede konumlandığına değin- mek gerekirse, idari yargı düzeni içinde yer almasını sakıncalı bulma- yan görüşler 28 yanında ayrı bir vergi yargısının gerekli olduğu da dile getirilmiştir. 29 Bu tartışmalar bir yana bırakılarak idari yargı içerisinde örgütlenmiş vergi yargısı incelendiğinde, istinaftan önce iki derece- li bir sistemin benimsenmesine rağmen; görevli merci sayısının vergi mahkemeleri, bölge idare mahkemeleri ve Danıştay olmak üzere üç olduğu görülür. İlk derece genel görevli mercilerini vergi mahkemeleri oluştur- makta; vergi mahkemelerinin kararları ise duruma göre, kesin olarak bölge idare mahkemeleri veya Danıştay’da karara bağlanmaktaydı. Konusu belirli bir parasal sınırın altında kalan kararlar bölge idare mahkemesinde kesinleşerek ayrıca Danıştay’a götürülememekte; söz konusu parasal sınırı geçen davalar hakkında Danıştay’da temyiz yo- luna gidilebilmekteydi. Dolayısıyla ilk derecede görevli merciin kararı ya bölge idare mahkemesinde ya da Danıştay’da tek bir kanun yolu aşamasından geçmiş olmakta; bu nedenle de model, iki dereceli nite- liğini korumaktaydı. 30 Görüldüğü gibi, her yıl yenilenen belirli bir parasal sınırın altın- daki davalar için öngörülen bölge idare mahkemelerinin görev alanı sınırlı kalmış ve yüksek içtihat mahkemesi olarak düşünülmesi gere- ken Danıştay’ın yükü yeterince azaltılamamıştır. Bu eleştirilere para- lel olarak bölge idare mahkemelerinin hâlihazırdaki varlığının, istinaf Ankara, Mart 2010, S. 43, s. 161. 28 Mualla Öncel, Ahmet Kumrulu, Nami Çağan, Vergi Hukuku, Turhan Kitabevi, B. 23, Ankara 2014, s. 186. 29 Ayrıntılı bilgi için bkz. Yılmaz Aliefendioğlu, “Vergi Yargısı ve Sorunları”, Danıştay Dergisi , Ankara 1979, Yıl: 9, S. 32, 33, s. 137, 138; Kamil Mutluer, Vergi Genel Hukuku, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2006, s. 350, 351. 30 Ahmet Kumrulu, Vergi Yargılama Hukukunun Kuramsal Temelleri, İşlev-Yapı- İlkeler-Nitelik, Ankara 1989 (Çoğaltma), s. 54, 55.