Türkiye Barolar Birliği Dergisi 136.Sayı

191 TBB Dergisi 2018 (136) Selda TANER düşüncesini hayata geçirmekte büyük kolaylık sağlayacağı düşünül- müş; ayrıca istinafın hukuki güvenliği sağlamada da önemli bir rol oy- nayacağı ve bu yolla Danıştay’a gelecek dosya sayısındaki azalmalar nedeniyle Danıştay’ın içtihat mahkemesi rolünün 31 çok daha etkin bir şekilde gerçekleşeceği belirtilmiştir. 32 Ayrıca, belli yargı mercilerinin görev ve yetkisinin belirli miktar- lar itibariyle ve ekonomik koşullara paralel, yıllara göre yükseltilen sınırlar ölçü alınarak saptanması doğru bulunmamakta; esas görev ve yetki alanının büyük ölçüde davanın konusuna göre düzenlenme- si gerektiği düşünülmektedir. 33 Son olarak da miktara bağlı olsun ya da olmasın iki dereceli yargılama modeli uygun görülmemiş; 34 bölge idare mahkemelerine daha geniş çapta işlev tanıyan, Danıştay’ın yü- künü azaltıp ona tam bir içtihat mahkemesi niteliği kazandıracak üç dereceli vergi yargısının kurulmasının daha isabetli olacağına vurgu yapılmıştır. 35 Bu bakımdan üç dereceli yapı içinde bölge idare mahkemelerine, istinaf mahkemesi niteliğinin tanınması, bunların kararlarının kural olarak kesin olması, duruma göre de Danıştay’ın kendisine intikal edecek uyuşmazlıklar bakımından yüksek içtihat mahkemesi işlevini görmesi gerektiği ifade edilmiştir. 36 İstinaf mahkemelerinin kararları- 31 Türk idari yargı sistemine istinaf mahkemelerinin dâhil edilmesinden önce dile getirilen bir görüşe göre, bu mahkemelere yer verilmemiş olması; temyiz merci olarak Danıştay’ın hem hukukun uygulanmasında birliğin sağlanmasını, hem de somut olayda hukuka uygun karar verilip verilmediğinin denetlenmesini gerçekleştirmek durumunda kalmasına sebebiyet vermektedir. (Ramazan Çağlayan, İdari Yargıda Kanun Yolları, Asil Yayın Dağıtım, B. 2, Ankara 2007, s. 7); İstinaf ve temyiz kanun yollarının her ikisinin de amacı, hukuk birliğinin ve somut olay adaletinin sağlanması ve vakıa (olay) mahkemelerinin denetimi olsa da temyizde ilk amacın; istinafta ise ikinci amacın ağır bastığı ifade edilmiştir. (Ömer Sivrihisarlı, Hukuk Yargılamasında Maddi Hukuka İlişkin Temyiz Nedenleri ve Yargıtay Denetiminin Kapsamı, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları No: 536, İstanbul 1978, C. 539, s. 156; Selçuk Öztek “Hukuk Davalarında Adil ve Çabuk Yargılanma, Aksaklıklar-Çözüm Önerileri”, Yeni Türkiye ‘Yargı Reformu’ Özel Sayısı , 1996, C. 10, s. 500); Bu noktada istinaf mahkemelerinin varlığının, temyizin hukuk birliğini sağlama ve içtihat üretme amacının pratikteki potansiyelini artırabileceği düşünülebilir. 32 Tahir Erdem, “İdari Yargıda ve Vergi Yargısında İstinaf”, Vergi Sorunları Dergisi , Ağustos 2014, S. 311, s. 20. 33 Kumrulu, s. 56. 34 Kumrulu, s. 57. 35 Öncel, Kumrulu, Çağan, s. 188. 36 Kumrulu, s. 57.