Türkiye Barolar Birliği Dergisi 136.Sayı

204 Vergi Yargısında İstinaf Üzerine Bir Değerlendirme yanlışlıkların düzeltilmesi mümkünse bu yanlışlıkları düzelterek yine başvurunun reddine karar verecektir. İlk derece mahkemesinin kara- rını hukuka uygun bulmayan bölge idare mahkemesi, istinaf başvuru- sunun kabulüyle ilk derece kararının kaldırılmasına karar verecek ve işin esasına bizzat kendisi girerek söz konusu uyuşmazlık hakkında yeni bir karar verecektir. Görüldüğü gibi istinaf incelemesinde kural, ilk derece mahkeme- since verilen kararda tespit edilen maddi veya hukuki eksikliklerin istinaf mahkemeleri tarafından tamamlanarak nihai kararın da bu mahkemelerce verilmesidir. Ancak bunun bir istisnası söz konusudur. İYUK 14. ve 15. maddeler uyarınca ilk derece mahkemeleri tarafından yapılan ilk incelemeler üzerine verilen bir karara karşı istinafa başvu- rulmuş ve istinaf merci bu başvuruyu haklı görmüşse; kararı kaldıra- rak dosyayı ilk derece mahkemesine geri gönderir. 73 Benzer şekilde, ilk derece mahkemesinde davaya görevsiz ya da yetkisiz mahkeme tarafından ve reddedilmiş ya da yasaklanmış hâkim tarafından bakıl- ması durumlarında bölge idare mahkemesi, kararı kaldırarak dosyayı geri gönderir. Bölge idare mahkemesince verilen bu kararlar kesindir. Vergi yargılamasında geçerli olan ve vergi hâkimini re’sen araştır- ma yapma yetkisi ve göreviyle donatan ilkeye bölge idare mahkemele- rinin de dâhil edilmesi amacıyla İYUK 20. maddeye, Danıştay ve idare ve vergi mahkemelerinin, bakmakta oldukları davalara ait her türlü incelemeyi kendiliğinden yapabilecekleri hükmüne bölge idare mahkemeleri de eklen- miştir. İstinafa ilişkin usulle ilgili değinilecek son husus da idari yargı sistemine 6545 sayılı Kanun’la dâhil edilen ve yeni bir uygulama olan “ ivedi yargılama usulü ” ne tabi davalarda doğrudan temyiz yoluna gi- dileceği ve istinafa başvurulamayacağıdır. Buna göre, ivedi yargılama usulünün öngörüldüğü hızlı yargılama yapılıp karar alınması gereken -örneğin; ödeme emrine karşı dava açılması gibi- durumlarda ilk dere- ce mahkemesi kararının ardından istinaf yoluna gidilmeyecek; kara- rın tebliğini izleyen on beş gün içerisinde Danıştay’a temyiz başvuru- sunda bulunulabilecektir. 74 Kanun koyucunun gerekçede de belirttiği 73 Erdem, s. 23. 74 İYUK madde 20/A-g: “Verilen nihai kararlara karşı tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içinde temyiz yoluna başvurulabilir.”