Türkiye Barolar Birliği Dergisi 136.Sayı

228 Olumlu Miras Sözleşmesinin Bağlayıcılığı ne anlaşılması gerektiği incelenmelidir. Mirasbırakanın malvarlığı üzerinde eskisi gibi tasarruf edebilmesinin ve bu tasarruf özgürlü- ğü karşısında miras sözleşmesinin bağlayıcılığının anlamı ve sınırla- rı makalemizde doktrindeki görüşlerden ve mahkeme kararlarından yararlanılarak açıklanmıştır. Doğrudan konuya ilişkin Yargıtay kararı bulunamadığından, daha ziyade İsviçre Federal Mahkemesi kararları- na yer verilmiştir. 2. Ölüme Bağlı Tasarruf Serbestisi ve Sınırları Mirasbırakanın, terekesi üzerinde kendi iradesine uygun olarak belirlemeler yapabilmesi için ölüme bağlı tasarruf (Verfügung von Todes wegen) olarak nitelendirilen hukukî işlemle bu iradesini ortaya koyma- sı gerekmektedir. Ölüme bağlı tasarruf serbestisi (Testierfreiheit/erbrech- tliche Privatautonomie), özel mülkiyetin ve onun ayrılmaz parçası irade özerkliğinin uzantısıdır. 3 Ölüme bağlı tasarruf serbestisinin değişik anlamları vardır. Bu serbesti, en başta herhangi bir ölüme bağlı tasar- ruf düzenleyip düzenlememe serbestisi anlamına gelmektedir. Yine bu serbesti, ölüme bağlı tasarrufun konusunu ve lehdarını belirleme serbestisini içermektedir. Ayrıca bu kapsamda, mirasbırakan yaptığı ölüme bağlı tasarrufun şekline ve içeriğine özgürce karar verebilmek- tedir. Keza mirasbırakanın yaptığı ölüme bağlı tasarrufu geri alma olanağı da bu serbestinin bir görünümüdür. 4 Ölüme bağlı tasarruf serbestisi bazı hukuk kurallarıyla sınırlan- mıştır. Bunların en başında hukuka ve ahlaka aykırılık sınırı gelmek- tedir. Öte yandan, ölüme bağlı tasarruf serbestisi saklı pay kuralları ile de sınırlanmaktadır. Diğer bir sınırlayıcı kural ise, makale konusu olan, miras sözleşmesinin bağlayıcılığıdır. Miras sözleşmesi lehdarı bakımından, tıpkı saklı paylı mirasçılar gibi “sözleşmesel saklı pay” öngörülmüştür. 5 Miras sözleşmesi lehdarının durumu ile saklı pay sa- hibi mirasçılar arasında devamlı surette bir paralellik söz konusudur. Eklemek gerekir ki, iradî mirasçıların durumlarını güçlendirme eği- 3 Necip Kocayusufpaşaoğlu, Miras Hukuku, Filiz Kitabevi, 2. Bası, İstanbul 1987, s. 9; Öztan, s. 4; Dural/Öz, s. 2; Serozan/Engin, s. 37, 256. 4 Serozan/Engin, s. 257. 5 Serozan/Engin, s. 259; BaslerKomm/Breitschmid, Art. 494, N. 9.