Türkiye Barolar Birliği Dergisi 136.Sayı

229 TBB Dergisi 2018 (136) S. Derya YAKUPOĞLU limi her geçen gün artmaktadır. Bu bakımdan, mirasbırakanın ölüme bağlı tasarruf vaadinde bulunarak kişilerden önemli menfaatler sağla- ması ve sonra da ölüme bağlı tasarruf serbestisine dayanarak vaatleri- ni yerine getirmemesi bir güven ihlali olarak kabul edilmekte ve culpa in contrahendo kavramından türetilmiş olan culpa in testando kökenli bir tazminat alacağına dayanak oluşturmaktadır. Burada ölüme bağlı kazandırmada bulunulacağına ilişkin yaratılan güvenin boşa çıkması sonucu bir güven sorumluluğu söz konusu olmaktadır. 6 3. Ölüme Bağlı Tasarruf Kavramı ve Miras Sözleşmesi Ölüme bağlı tasarrufları, ölüm şartına veya vadesine bağlanmış olan bir sağlararası tasarruftan ayıran nokta, ölüme bağlı tasarruflar- da ölüm olayının hukukî işlemin hukukî sebebini ( causa) oluşturması- dır. 7 Ölüme bağlı tasarruf terimindeki “tasarruf” ifadesi dar ve teknik anlamda tasarruf işlemi anlamına gelmemektedir. Zira ölüme bağlı ta- sarruflar mevcut bir hakka doğrudan etki etmemekte; bir hakkı devre- den, sona erdiren veya içeriğini değiştiren bir sonuç doğurmamakta- dır. 8 Küllî ve aynî etkili mirasçı atama tasarrufunda bile tasarrufî etki ilk olarak mirasbırakanın ölümüyle ortaya çıkmaktadır. 9 Ölüme bağlı tasarruflar şeklî ve maddî anlamda olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Şeklî anlamda ölüme bağlı tasarruflar (Verfügungsfor- men) , ölüme bağlı tasarrufun geçerli olarak hüküm ve sonuç doğura- bilmesi için tabi olduğu şekil gerekliliklerinin bütününü ifade etmek- tedir. Bu bakımdan, bir ölüme bağlı tasarruf ya bir vasiyetname ya da bir miras sözleşmesi olarak düzenlenebilmektedir. Maddî anlam- 6 Culpa in testando sorumluluğu vasiyetnamenin geri alınması yetkisinin kötüye kullanıldığı durumlarda da söz konusu olabilmektedir. Culpa in testando kavra- mına ilişkin detaylı bilgi için bknz. Wolfgang Zankl, “Culpa in testando bei Wi- derruf Formungültigkeit letztwilliger Verfügungen”, NZ 1995, s. 265; Roman Mi- serre, Die culpa in testando, Verlag Ernst und Werner Gieseking, Bielefeld 2002; Anna Hirschlehner, “Culpa in testando- Vertrauenshaftung des Erblassers”, AJP 2017, s. 1174; Serozan/Engin, s. 257, 258, 285, 337. 7 Kocayusufpaşaoğlu, s. 126; Serozan/Engin, s. 274; Dural/Öz, s. 51. 8 Dural, s. 8; Kocayusufpaşaoğlu, s. 126; Serozan/Engin, s. 260; Rona Serozan, Sağ- lararası İşlem Yoluyla Ölüme Bağlı Kazandırma, Fakülteler Matbaası, İstanbul 1979, s. 14; Fikret Eren, Türk Medenî Hukukunda Ölüme Bağlı Tasarrufların İptali Davası, Ankara 1966, s. 3, dp. 2. 9 Serozan/ Engin, s. 260.