Türkiye Barolar Birliği Dergisi 136.Sayı

253 TBB Dergisi 2018 (136) S. Derya YAKUPOĞLU Somut durumda miras sözleşmesiyle bağdaşmayan yalnızca bir tasarruf değil, birden fazla ölüme bağlı tasarruf ya da bağışlama söz konusu olabilmektedir. Bu durumda miras sözleşmesi lehdarının, mi- ras sözleşmesiyle bağdaşmayan ölüme bağlı tasarruflara veya bağışla- malara ilişkin olarak bu kazandırmaların muhatabı olan kişilere tek tek iptal davası açması gerekmektedir. Tenkisteki sıralamaya burada ihtiyaç duyulmamaktadır, zira burada miras sözleşmesiyle bağdaşma- yan tasarrufların hepsinin tek tek ortadan kaldırılması gerekmektedir. Bu sebeple de TMK 561, 563, 570 (ZGB Art. 523, 525, 532) hükümlerinin kıyasen uygulanması söz konusu olmamaktadır. Tenkise ilişkin TMK m. 571 (ZGB Art. 533) hükmü de burada kıya- sen uygulanacaktır. Buna göre, tenkis davası açma hakkı mirasçıların saklı paylarının zedelendiğini öğrendikleri tarihten başlayarak bir yıl (relative Frist) ve her halde vasiyetnamelerde açılma tarihinin, diğer ta- sarruflarda mirasın açılması üzerinden on yıl (absolute Frist) geçmekle düşmektedir. Aynı şekilde bu bir ve on yıllık süreler miras sözleşme- siyle bağdaşmayan tasarruflara karşı açılan iptal davasında da kıyasen uygulanacaktır. Burada bir yıllık süre miras sözleşmesi lehdarının ip- tal davası açma sebebini öğrendiği andan itibaren başlamaktadır. On yıllık süre ise kural olarak mirasbırakanın ölümüyle başlamaktadır. Üçüncü kişi lehine yapılmış bir miras sözleşmesi varsa ve söz konusu üçüncü kişinin miras sözleşmesi içeriğinden, hatta miras sözleşmesi- nin varlığından haberi yoksa sürenin başlangıcı mirasın resmen açılışı anında olacaktır. 96 Miras sözleşmesiyle bağdaşmayan bağışlamalar yönünden TMK m. 566 (ZGB Art. 528 Abs. 1) hükmüne uygun şekilde, miras sözleş- mesi lehdarının korunması sınırlı olacaktır. Bu hükme göre, kendi- sine tenkise tabi kazandırmada bulunulan kişi iyiniyetli ise, sadece mirasın geçmesi anında kazandırmadan elinde kalanı geri vermekle yükümlüdür. İyiniyetli değilse kazandırmayı bütünüyle geri verme- si gerekmektedir. Bağışlanan kişi lehine yapılan bağışlamanın miras sözleşmesine zarar verdiğini bilmiyor ve bilmesi de gerekmiyorsa iyi- niyetlidir. Buna karşılık, bağışlanan kişi, bağışlamanın yapıldığı anda 96 Hrubesch-Millauer, s. 241.