Türkiye Barolar Birliği Dergisi 136.Sayı

268 Kadın ve Kanuni Bekleme Süresi (Talak:4 ). Hamile olmayan kadının kocasının ölmesiyle bekleyeceği iddet dört meshepte de dört ay on gündür, cariyeler için iki ay beş gündür. (Bekara: 228 ). Ümmü velet (efendisinden çocuğu olan cariye) efendisi ölse veya azatlansa üç hayz, hayz görmüyorsa üç ay. Fasit nikâhla zifaf olunmuş kadında, erkek ölse bile, duruma göre hamilelik müddetince veya üç hayz veya üç ay iddet bekler. Hiç zifaf veya halvet olunmamış zevce bir kere boşanın- ca iddet beklemesine gerek yoktur, boşandığı gün bile başkası bile evlenebilir. Başkasının cariyesiyle evlenen kimse cariyenin efendisinden hamile olup ol- madığı ortaya çıkması için hayz görene kadar beklemek mecburiyetindedir . 11 ” İslam hukukunda eğer kadın regl görürse ve bu hususta yemin ederse bekleme süresi bitmiş kabul ediliyordu. İslam hukukunda ka- dının yeminine itibar ediliyor ve yeniden hâkimden karar alınma- sına gerek kalmıyordu. Yine aynı hukukta zifaf olmadan birliktelik olmadan yapılan evlilikler boşanmayla sonuçlanırsa bekleme süresi uygulanmıyordu. 12 Ancak geçerli bir evlilikten sonra koca ölürse zi- faf şartı aranmaksızın kadın vefat eden kocasının iddetini beklemek zorundaydı. Bunu sebebi vefat eden hocanın hatırasına hürmet ola- rak gösterilmektedir. 13 Ayrıca dönülebilir nikâhta iddet kocaya ikinci bir nikâh yapmaya gerek olmadan karısına dönme imkânı tanıyan bir yöntem olarak uygulanmıştır. 14 Ric’î nikâh olarak da anılan dönülebi- lir nikâhta bu süre içerisinde koca eşine dönüp dönmeyeceğini karar vermesi amacını güder. 15 Eğer koca boşadığı ve iddete giren karısı ile bu süre bitmeden ye- niden birleşmek isterse karısının rızasına, yeniden mehir vermesine ya da yeniden nikâh kıymasına gerek yoktur. Aslında kadının iyiliğine konulmuş bu hüküm zamanla kötüye kullanılmış erkekler tam bekle- me süresi biteceği sırada kadını geri alıp tekrar boşamışlar ve böylece kadını sürekli olarak iddet içinde bulunmaya mecbur etmişlerdir. Ka- 11 Ekrem Buğra Ekinci, Osmanlı, Adalet ve Mülk, Artı Sanat Yayınevi, İstanbul 2012, 458. 12 Sabri Erdem, Yerli Yabancı İlmi ve Kazai İçtihatlarla Aile Hukuku, İstanbul Mat- baacılık, İstanbul 1966, 60. 13 Mehmet Akif Aydın, İslam Osmanlı Aile Hukuku, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul 1985, 49. 14 Halil Cin, Eski Hukukumuzda Boşanma, Selçuk Üniversitesi Yayınları, Konya 1988, 111. 15 Mehmet Akif Aydın, 49.