Türkiye Barolar Birliği Dergisi 136.Sayı

270 Kadın ve Kanuni Bekleme Süresi hastalığıyken, 21 kesin olmayan evlenme engelleri evlatlık ilişkisi, 22 ge- lecek kuşaklar için tehlikeli hastalıklar, 23 askeri öğrencilik statüsü, ev- liliğin sona ermesiyle doğan bekleme sürelerine uymama halleri ola- rak belirlenmiştir. Türk Kanunu Medenîsi’nde kesin olmayan evlenme engellerinden olan evliliğin sona ermesiyle doğan bekleme sürelerine uymama ka- dın için söz konusu olan iddet 24 ve boşanma sonrası kusurlu eş için hükmedilen cezai bekleme 25 süresidir. İddet sadece kadına uygulana- bilirken; boşanma sonrası kusurlu eş için hükmedilen cezai bekleme süresi ise hem erkekler hem de kadınlara uygulanabiliyordu. 26 TKM m. 122 uyarınca boşanma sonrası kusurlu eşe cezai bekleme süresi hükmedildiği halde hâkimin verdiği süre bitmeden evlenen eşlerin evliliği geçerli sayılıyordu. Erkek eşe cezai bekleme süresi olarak yo- rumlanabilecek bu cezai bekleme süresi 1988 yılında Türkiye’de; 1998 yılında ise İsviçre’de yürürlükten kaldırılmıştır. 27 sebin sahih olmaması önemli sayılmıyordu nesep sahih olmasa bile evlilik geçer- sizdi. Yan soylar üçüncü dereceye kadar birbirleriyle evlenemez. ( kan hısımıyla evlenme yasağı) TKM m. 92/2 uyarıca eşler boşansalar dahi birbirlerinin alt soyu ya da üst soyu ile evlenemezler. (kayın hısımıyla evlenme yasağı). 21 743 sayılı TKM m.89/2 uyarınca akıl hastalığı olan kimse asla evlenemez. 22 743 sayılı TKM m. 93/3 uyarınca evlat edinenle evlatlığın evlenmesi yasaktır. TMK m. 121 uyarınca evlatlık ile evlat edinen evlenirlerse evlilikleri geçersiz sa- yılmaz. 23 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu; frengi, bel soğukluğu, yumuşak şankr, cüzzam gibi hastalıkları gelecek kuşaklar için tehlikeli hastalıklar olarak saymış, aynı kanunun 123. maddesine göre bu gibi hastalıkların iyileştiğine ya da bulaşıcı olmadığına dair rapor alınmadan hasta kişinin evlenemeyeceği belirtilmiştir. 124. maddesinde ise vereme yakalananların evliliklerinin altı ay ertelenmesine ilişkin bir hüküm bulundurmaktadır. Ancak Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nun 123. ve 124. maddelerine aykırı olarak yapılan evlilikler geçersiz sayılmaz. Bkz. Aydın Zevkliler; Beşir Acabey; Emre Gökyayla, Zevkliler Medenî Hukuk, Seçkin Yayıne- vi, Ankara 2000, 727. 24 TKM m. 95, 96. 25 TKM m. 142. 26 Türk Kanunu Medenîsi m. 142 uyarınca hâkim evlilikleri biten eşlerden kusurlu olana belli bir süre evlenmeme cezası verebiliyordu. Memnuiyet müddeti olarak anılan, Türk Kanunu Medenîsi’nin 142. maddesi ile boşanma hükmünde kaba- hatli olan tarafın yeniden evlenememesi için hâkim, bir seneden fazla olmamak üzere bir müddet tayin etmektedir. 27 Hüseyin Hatemi /Burcu Kalkan Oğuztürk, Aile Hukuku, Vedat Kitapçılık, İstan- bul 2016, 59.