Türkiye Barolar Birliği Dergisi 136.Sayı

287 TBB Dergisi 2018 (136) Seda GAYRETLİ AYDIN İsviçre Kanunu ve diğer Avrupa Kanunları, iddeti kanunlarından ta- mamen çıkararak neseple ilgili oluşabilecek sorunları bu konuya iliş- kin olan karineler kısmında belirlemişlerdir. Önceleri ölen eş ardından yas tutmak için konulan bekleme sü- resi sonraları soy bağının karışıklığının önlenmesi için aranmışsa da, günümüz tıp teknolojisi karşısında böyle bir endişeye mahal olmadı- ğından, bu engelin yasada muhafaza edilmesi anlamsızdır ve evlenme hak ve özgürlüğüne aykırıdır. 90 Günümüzde bekleme süresi uygula- ması bir çok ülkede gerek teknolojinin gelişmesi ve hamileliğin ko- layca tespit edilebilmesi karşısında gerekse evlenme hakkının temel insan hakkı olması sebebiyle terk edilmiştir. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi m. 12’de evlenme hakkı düzen- lenmiştir: “ Evlenme çağına gelen her erkek, kadın, bu hakkın kullanılmasını düzenleyen ulusal kanunlar uyarınca evlenmek ve aile kurmak hakkına sahip- tir ”. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi 1987 tarihli F-İsviçre davasında 1943 doğumlu F. 1963 yılından itibaren dört kez evlenmiştir. F 1983 yılında 3. eşinden boşandığında mahkeme boşanmada ağır kusurlu taraf olduğu için kendisine İsviçre Medeni Kanunu’nun o zaman yü- rürlükte olan 150. maddesi uyarınca 3 yıl evlenmeme cezası vermiştir. F iç hukuk yollarını tükettikten sonra kendisine verilen 3 yıl boyunca evlenme yasağının, evlenme hakkını ihlal ettiğinden dolayı söz konu- su geçici evlenme engelinin kaldırılması için Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvurmuştur. 91 Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi 12. maddenin evlenme hakkını teminat altına aldığını, evlenme hakkının kullanılmasının Sözleşmeci Devletlerin kendi ulusal yasalarına tabi olsa da bu kısıtlamaların ev- lenme hakkının özüne zarar verecek bir şekilde ya da derecede olama- yacağını belirtmiştir: 90 Ayşe Havutçu, “Evlenmenin Geçersizliği Konusunda İsviçre ve Alman Hu- kukundaki Gelişmeler, 1926’dan Günümüze Türk İsviçre Medenî Hukuku”; Medenî Kanun’un ve Borçlar Kanunu’nun 90. Yılı Uluslararası Sempozyumu, cilt 2, 789- 815, Yetkin Yayınevi, 2017, 798. 91 Case of F v. Switzerland,1987, App No; 11329/85, http://hudoc.echr.coe.int / eng?i=001-57490 (Son erişim tarihi 12.10.2017)