Türkiye Barolar Birliği Dergisi 136.Sayı

297 TBB Dergisi 2018 (136) Özde DEREBOYLULAR / Perçem ARMAN huriyeti aleyhine bu husustan ötürü pek çok kararı mevcuttur. 12 Öte yandan KKTC sınırları içinde gerçekleştirildiği iddia edilen insan hakları ihlalleri için yabancı ülke vatandaşları gibi Kıbrıslı Rum- lar da başvurularını yukarıda bahsedildiği üzere KKTC’nin Konseye üye olmaması nedeniyle Türkiye aleyhine yapmaktadır. Çalışmamızın genelinde de AİHM’in bu konudaki içtihatı değerlendirilecektir. II. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Çerçevesinde KKTC’nin Sorumluluğu 1. Devlet Başvuruları Devletlerarası başvuru, Sözleşmeye taraf bir devletin, bir baş- ka Sözleşmeci Devletin Sözleşmeyi ihlal ettiği iddiasıyla Avrupa İn- san Hakları Mahkemesi’ne şikayette bulunmasıdır. Bu başvuru yolu, AİHS’in 33. maddesinde düzenlenmiştir. Sözleşmeye taraf bir devlet, kendi vatandaşlarının yanı sıra, va- tandaşı olmayan ya da taraf devletlerden birinin vatandaşı olmayan kişilerin, vatansızların, hatta şikayet ettiği devletin vatandaşlarının biri olduğunu göstermektedir. Burada sorun Avrupa Konseyi’nin KKTC’yi de- ğil Kıbrıs Rum yönetimini üye olarak kabul etmesidir. Halbuki Kıbrıs Cumhu- riyeti, iki toplum liderini imzalarıyla kurulmuş bir ortaklık devleti idi. 21 Aralık 1963’de başlayan olaylar Kıbrıs Cumhuriyeti’nin ikiye bölünmesine neden olmuş- tur. Yasal açıdan Anayasayı değiştirmek isteyen ve zorla değiştirmeye teşebbüs eden Rum Yönetiminin değil değişikliğe karşı direnen Türk devletinin Kıbrıs Cumhuriyeti’nin devamı ve mirasçısı olması gerekiyordu. Buna rağmen Avrupa Konseyi Rum Yönetimini Kıbrıs Cumhuriyeti’nin devamı olarak tanımıştır. Ne var ki anıma siyasi bir karar olup yasal bir karar değildir. Bu nedenle KKTC’nin Kıbrıs Cumhuriyeti’nin yasal devamı ve mirasçısı olduğunu, dolayısıyle Av- rupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ni uygulayan bir Konsey üyesi olduğunu, yasal bir zeminde öne sürme mümkündür. Bu iddia örneğin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde tartışılabilir” Yargıtay/Ceza, D. 1-2-3/2001, Dava No: 2/2001, Karar Tarihi: 23.2.2001. Ayrıca bkz. Zaim M. Necatigil, KKTC Cumhuriyeti’nde Anayasa ve Yönetim Hukuku, Işık Kitabevi Yayınları, Lefkoşa 2015, s. 42. 12 Bkz. AİHM’in Türkiye’ye karşı 18.12.1996 tarihli Loizidou kararı, BN. 15318/89; AİHM’in Türkiye’ye karşı 31.3.2005 tarihli Adalı kararı, BN. 38187/97; AİHM’in Türkiye aleyhine 6.7.2009 tarihli Amer kararı, BN. 25720/02; AİHM’in Türkiye aleyhine 20.6.2011 tarihli Elewa kararı, BN. 36772/02; Kıbrıs Cumhuriyeti aley- hine verilen kararlara ise, AİHM’in Kıbrıs Cumhuriyeti’ne karşı 16.7.2002 tarih- li Selim kararı, BN. 47293/99 örnek gösterilebilir. AİHM’in Türkiye ve Kıbrıs Cumhuriyeti’ne karşı 4.4.2017 tarihli Güzelyurtlu kararı, BN. 36925/07 sayılı ka- rarında ise hem Türkiye hem de Kıbrıs Cumhuriyeti mahkum edilmiştir.